زابينه اشميتكه و انديشه‌هاي كلامي علامه حلّي
نرگس محمدي‌نيک
زندگي‌نامه
خانم پروفسور زابينه اشميتکه، در سال 1964 ميلادي در شهر شِوِرته در آلمان به دنيا آمد. او در شهرهاي کُلن (آلمان)، لندن و آکسفورد به تحصيل علوم اسلامي پرداخت و در 26 سالگي با اتمام رساله دکتري خود با نام انديشه‌هاي کلامي علامه حلّي به راهنمايي استادش پروفسور مادالونگ مدرک دکتري گرفت. او اکنون 47 سال دارد و به عنوان پروفسور در مؤسّسه مطالعات اسلامي دانشگاه برلين فعاليت دارد و ويراستار بخش الهيات و فلسفه دايرة‌المعارف اسلام، (ويرايش سوم) و يکي از بنيان‌گذاران و هماهنگ‌کنندگان گروه نوشتههاي خطّي معتزله است که در سال 2003 تشکيل شده است. پروفسور اشميتکه، جوايز و عضويت‌هاي متعدد بين‌المللي را کسب کرده و هم اکنون امتياز پژوهشي پيشرفته شوراي تحقيقات اروپا (ERC) را در اختيار دارد. وي در سال 2002 با کتاب فلسفه الهيات و تصوّف در اسلام موفّق به کسب جايزه کتاب سال جمهوري اسلامي ايران شد. او آثار بسياري را در باره تاريخ تفکّر اسلامي و يهودي منتشر کرده است و مقالات متعدّد و سخنراني‌هايي نيز دارد.
کتاب‌ها
1. الهيات، فلسفه و عرفان در اسلام شيعه دوازده امامي، قرن نهم تا پانزده ميلادي.
2. اعتقادات زمخشري معتزلي ( المنهاج في اصول الدين).
3. انديشه‌هاي ابن ابي جمهور الاحسائي (از 838 هجري تا 906 هجري).
4. فيلسوف يهودي بغداد، عزّ الدوله ابن کمونه و نوشته‌هايش، همکار: رضا پورجوادي.
5. مکاتبات هانري کربن و ولاديمير ايوانف (مجموعه‌اي از نامه‌هاي رد و بدل شده ميان فيلسوف و اسلام‌شناس فرانسوي، هانري کربن، و ولاديمير ايوانف، خاورشناس روس، 1947ـ 1966 م).
6. فِرق (نامه‌هاي ميان کربن و همسرش)، ترجمه: روح بخشيان، مؤسّسه حکمت و فلسفه ايران.۱7. تأثير شمس الدين شهرزوري بر ابن ابي جمهور احسايي.
8. شرح کتاب «التذکرة في احکام الجواهر و الاعراض».۲
9. کشف المعاقد في شرح القواعد، اثر محمود بن علي بن محمود الحمصي الرازي، چاپ عکسي از روي نسخه خطي کتاب‌خانه دولتي برلين، مقدّمه و فهرست‌ها: زابينه اشميتکه، تهران: مؤسّسه پژوهشي حکمت و فلسفه ايران و مؤسّسه مطالعات اسلامي دانشگاه آزاد برلين، 1386.
اشميتکه هم‌چنين به همراه کاميلا آدانگ و ديويد اسکلير، کتاب خردورزي مشترک: معتزله در اسلام و يهوديت (ورزبورگ اِرگن، 2007) را ويراستاري کرده است.
1.. اين پژوهش به پيشنهاد مؤسّسه مطالعات پيشرفته دانشگاه عبري اورشليم (بيت المقدس) و در باره «انحصاري و عمومي بودن در تشيّع» است.
2.. شرح اين اثر ابن متويه، به تازگي با پيش‌گفتار دکتر نصر الله پورجوادي و مقدّمه انگليسي دکتر زابينه اشميتکه منتشر شده است. خانم اشميتکه اين کتاب را همراه مقدمه و فهارس بسيار خوب به صورت فاکسي‌ميل منتشر کرد. با انتشار اين کتاب، آشنايي ما با انديشه‌هاي فلسفي متکلّمان معتزلي فزوني خواهد يافت. کتاب، با شيوه متن و شرح، مبحث طبيعيات را از ديدگاه معتزلي بررسي کرده است.
