پرداختند و مجموعه هاى گرانقدر كتب اربعه شيعه را فراهم آوردند. البتّه در ميان ايشان، كلينى بيشترين اهتمام را در گردآورى و تبويب و تدوين اصول اربعمأة داشته است.

ضبط احاديث

شيعه در ثبت و ضبط احاديث پيامبر اكرم و ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ اهتمام ورزيده است و اين اهتمام به واسطه تأكيدات پيامبر اكرم(ص) بر ثبت و ضبط سخنان حضرتش بوده است. برخى از اين احاديث را مى توان در كتب روايى، ابواب كتابت علم مشاهده كرد. (بحارالانوار، كتاب العلم، ج 2، ص 147 ـ 152) و ترسيمى از اين اهتمام را مى توان در گواهى دانشمندان زيرين ديد:
1 ـ سيد ابن طاووس در كتاب مهج الدعوات مى نويسد:
گروهى از اصحاب امام كاظم عليه السلام ـ از كسانى كه با وى بيعت كرده بودند و از شيعيان آن حضرت بودند ـ در مجلس آن امام حاضر مى شدند، در حالى كه الواح آبنوس لطيف و ميل هايى در آستين هاى خود داشتند. همين كه امام كاظم عليه السلام سخنى مى فرمود يا در موردى فتوا مى داد، آن گروه آنچه را شنيده بودند، در لوح ثبت مى كردند. (مهج الدعوات، ص 219 و 220).
2 ـ شيخ بهايى در كتاب مشرق الشمسين مى گويد:
از مشايخ ما ـ قدس سرهم ـ به ما چنين رسيده است كه عادت اصحاب اصول، چنين بودكه هرگاه ازيكى ازائمه حديثى مى شنيدند،به ثبت و ضبط آن در اصول خود مى پرداختند، تا مبادا به مرور زمان، تمام آن يا بخشى از آن دستخوش نسيان گردد.(الذريعه الى تصانيف الشيعه، ج 2، ص 128)
3 ـ ميرداماد در راشحه 29 از رواشح خود مى نويسد:
گفته مى شود كه روش اصحاب اصول چنين بود كه هرگاه از يكى از ائمه عليه السلام حديثى مى شنيدند، مبادرت به ضبط آن در اصول خود مى نمودند، بدون آنكه در اين كار تأخيرى روا دارند. (همان مدرك)
4 ـ احمدبن محمد بن موسى محدث و عالم مشهور قم ـ كه رئيس علماى شهر خود