تحلیل ساختار کارگفت سوره کوثر

نشریه : حدیث و اندیشه

نویسنده : پديدآورنده : جلال مصطفایی اجلالیه

سال 1399 / شماره پیاپی 30 / صفحه

چکیده :

کوثر با 3 آیه، کوچکترین سوره قرآن است. روایات و آرای تفسیری زیادی که درباره کلمات اصلی سوره ‏‏(کوثر، صلات، نحر، ابتر) وارد شده، که گاهاً متعارض‌اند. پژوهش حاضر بر آن بوده است که با ابزار ‏گردآوری کتابخانه‌ای، و استفاده نظریه کارگفت و تحلیل لغوی، نقد حدیث، نظریه کارگفت و تفسیر قرآن به ‏قرآن، به بررسی و نقد اقوال مطرح درباره کلمات سوره کوثر بپردازد. سؤالات پژوهش به مصداق اصلی کوثر، ‏رابطه آن با مصادیق دیگر و معنای صحیح صلات، نحر و ابتر می‌پردازد. یافته‌های پژوهش می‌گوید پیامبر ‏‏(ص) دغدغه هدایت و شفاعت را توأمان داشته است. فاطمه (س) مصداق اصلی کوثر است و «حوض» با ‏موضوع شفاعت اهل بیت (ع) در کنار پیامبر (ص)، تأویل کوثر در آخرت است. مراد از صلات و نحر، نماز ‏شکری ویژه پیامبر (ص) با نشانی حاکی از خضوع یعنی بالاآوردن دستها در تکبیرهای نماز به ‌ویژه تکبیرة ‏الاحرام است. کاربست ساختار کارگفت نیز شأن و شخصیت زن را با نزول سوره کوثر با مصداقِ حضرت ‏فاطمه (س) ارتقا داد و در جهتِ منزلت والای این لطفِ ویژه خداوند دستور داد نماز شکر بخواند و ‏بالاترین و بهترین ثروتش را برخلافِ بافت نزول عقیقه کند.‏

کلیدواژه‌های مقاله :سوره کوثر، حضرت فاطمه (س)، نحر، ابتر، نظریه کارگفت