واکاوی سیر تحول تاریخی روایات نماز زنان مبتنی بر تحلیل متن و اسناد

نشریه : علوم حدیث

نویسنده : پديدآورنده : معصومه ریعان

چکیده :

روایات زنان در دوران تکوین و تشریع فقه، روندی قهقرایی را پیموده است. این روند از نیمه قرن اول هجری با آزادی عمل زنان آغاز گردیده، ولی در طی قرون بعدی، به تدریج روند سخت‏گیرانه‏ای را برای حضور زنان پیموده است. حضور زنان در مسجد - که سمبل حرکت‏های اجتماعی عصر پیامبر(ص) بوده است و در طی سالیان اولیه رایج بود - در قرون بعدی منع گردید تا آنجا که فتاوای بسیاری در خانه‏نشینی زنان رایج شد و به عنوان روایت در جامعه فقهی قرون اولیه ا‏سلام در میان شیعه و سنی نشر گردید. سپس عالمان اخلاق و بزرگان اندیشه‏های احیای دینی آن‏ها را مبنای عمل متدینانه و اخلاق‏مدارانه جامعه قرار دادند تا آنجا که زنان را به طور کامل از جامعه حذف کردند و بنای خانه‏نشینی پایدار ایشان را پایه‏ریزی نمودند. در این مقاله روند شکل‏گیری این روایات را از احادیث موافق حضور زنان (روایات همدلانه) تا روایات مخالف حضور ایشان (روایات غیر همدلانه) بررسی سندی و متنی نموده‏ایم و تأثیر این روایات را در اندیشه عالمان مسلمان پی‏گیری نموده‏ایم.