جایگاه فدک، انگیزه‌های غصب فدک و پیامدهای آن از منظر آیات و روایات

چکیده :

فدك سرزمينی آباد در سراشيبی خيبر در شمال مدینه است که پس از فتح خيبر در سال هفتم هجری، با مصالحه یهود با پيامبر ملک خالص ایشان و جزء فیء قرار گرفت. نزول آیهفات ذالقربی حقه، پس از تصميم پيامبر در بخشش فدك به مستمندان مدینه، سبب شد پيامبر خدا آن را به حضرت فاطمه هبه کند. بلافاصله پس از رحلت رسول اکرم، ابوبکر با استناد به حدیث جعلی لا نورث الانبياء ... فدك را غصب نمود. مناظرات و احتجاجات حضرت فاطمه با خليفه اول و نيز ایراد خطبه فدکيه در مسجد پيامبر در مبارزه با این حدیث جعلی که خلاف قرآن و سنت بود، موثر واقع شد و منجر به گرفتن سند فدك از ابوبکر شد که در نهایت این سند مجدداً توسط خليفه دوم باز پس گرفته شد. غصب فدك که مصداق غصب مال غير است، پيامدهای اقتصادی، سياسی و اجتماعی بسياری در بر داشت که سبب پراکنده شدن مردم از پيرامون اهل بيت شد. از جمله این پيامدها میتوان به فشار اقتصادی به اهل بيت، خارج شدن اسلام از مسير حق، هتک حرمت اهل بيت ، بدعت گذاری در دین، روشن شدن باطن برخی از صحابه و بی اعتبار کردن آیات قرآن و سنت پيامبر اشاره کرد.