هواپرست است و هواپرستى ، گاه او را به جمادپرستى ، و گاه به قدرتمندپرستى ، وادار مى نمايد .
هواپرستان
هواپرستان، پيروان هوس هاىِ نفس هستند و بيش از هر چيز ، به وسوسه هاى درونى خود ، دل خوش دارند و بر همان روش ، گام برمى دارند. آنان ، عبادت خدا را هم با محكِ نفس ، به انجام مى رسانند و در حضور خلق، عبادتى نيكوتر به نمايش مى گذارند و در خلوت، اشتياقى به پرستش خدا ندارند. قرآن ، اين دسته را به پيامبر صلى الله عليه و آله شناسانده و فرموده است:
« أَرَءَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَـهَهُ هَوَاهُ .۱آيا كسى را كه خداى خويش را خواهش خود برگُزيده ، ديدى ؟»
هواپرستان، اطاعتِ نفس را بر هر چيزى ترجيح مى دهند و در مكتب قرآنى ، به «بُت پرست» ، شناخته مى شوند. ريشه تمام شرك ها ، هواپرستى است :
جمله بت ها ، مار و اين بت ، اژدهاست
مادرِ بُت ها ، بتِ نفس شماست .
(مولوى)
جمادپرستان
دسته اى ديگر از مشركان، پيروان جمادات و حيوانات اند. آنان ، در برابر دستْ ساخته هاى خود ، فروتنى مى كنند و چيزهايى را كه از سنگ و چوب تراشيده اند، محترم مى شمارند و از آنها ، انتظار منفعت رساندن و يا دفعِ زيان دارند. اين گونه بت پرستى ، در دوران گذشته رواج داشت و امروزه نيز در برخى از مناطق جهان ، طرفدارانى دارد. در سرزمين هندوستان ، معابدى ويژه عبادتِ جمادپرستان وجود دارد كه در آنها ، در برابر انواعِ مجسّمه ها ، كُرنش مى كنند و به اميد برآورده شدن حاجات خود ، مراسم ويژه اى انجام مى دهند.