امام صادق علیه السلام
إنَّ السَّماءَ بَكَت عَلَى الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليه السلام ويَحيَى بنِ زَكَرِيّا عليه السلام ، ولَم تَبكِ عَلى أحَدٍ غَيرِهِما. قُلتُ: وما بُكاؤُها؟ قالَ: مَكَثوا أربَعينَ يَوما تَطلُعُ الشَّمسُ بِحُمرَةٍ وتَغيبُ بِحُمرَةٍ .
«آسمان بر حسينبنعلى و يحيى بن زكريّا گريست و براى هيچكس جز اين دو گريه نكرد». گفتم: گريهاش چگونه بود؟ فرمود: «چهل روز خورشيد با سرخى بر مردم طلوع مىكرد و با سرخى غروب مىنمود» .
كامل الزيارات : ص 186 ح 260
چکیده : فطرت امرى تكوينى و جزئى از سرشت انسان است كه به بعد روحى و معنوى او مربوط مى شود. اين وديعه الهى در نهاد انسان اگر به حقيقت، ظهور و بروز يابد، مى تواند زمينه حركت، كمال و رشد وى ...
نویسنده :
چکیده : مقاله حاضر با پژوهش در آثار گفتارى و نوشتارى علّامه مصباح، امورى نظير رابطه دنيا و آخرت، نياز هميشگى به دين، جهانشمولى دين اسلام، و هدف و قلمرو دين را به عنوان مبانى دين شناختى ديدگاه بديع ايشان پيرامون علم ...
چکیده : در بينش اسلام، خودشناسى مفهومى اساسى است كه از دو راه معرفت انفسى و آفاقى ممكن و ميسر مى شود و خود منشأ بسيارى از آموزه هاى اخلاقى و تربيتى مى باشد. بر اين اساس، اين نوشتار به بررسى مفهوم ...
چکیده : حدیث تردّد، حدیثی قدسی است که به باب عظیمی‌از ابواب معارف الهی اشاره دارد. و آن اتّم الاختیار بودن ذات مقدّس الهی است. با مفهوم‌شناسی حدیث، سه اختیار طولی و تو در تو برای خداوند قابل اثبات است. عدّه‌ای از ...
چکیده : نگارنده شش نکته از مباحث عدل الهی را به بحث می‌گذارد: حوزۀ بحث عدل الهی، تعاریف عدل در اندیشۀ بشری، تعریف عدل بر مبنای نصوص وحیانی (معنای تنزیهی)، توحید و عدل به عنوان اساس دین و پیوستگی ...
چکیده : مسئلۀ قرينه‌اي شرّ" به صورت استقرايي و پسيني مدعي اين مطلب است كه مبناي معقولي براي اعتقاد به وجود خداي دانا و تواناي مطلق با وجود شرور گزاف، بي‌وجه و كثيري كه در اطراف خود مي‌بينيم، وجود ندارد. ويليام راو ...
چکیده : در این نوشتار، آموزۀ بداء از دیدگاه نصوص وحیانی و مکاتب فلسفی بررسی می‌شود. اهمیت عقیده به بداء، ادلّۀ قرآنی بداء، تعریف بداء، نظریۀ نسخ در وقوع بداء، علم الهی در بحث بداء، ارتباط دعا با بداء، ظهور سعۀ قدرت ...
چکیده : بحث «عدل» از مباحث گسترده و پردامنه در فرهنگ اسلام و از ضروریات مذهب شیعه به شمار می‌رود. از دلایل مهم این امر، تأکید فراوان قرآن کریم بر معیار و میزان بودن «عدل» در ساحتهای مختلف اعتقاد، اخلاق و عمل، ...
چکیده : مسئله «معاد» به عنوان يكى از اعتقادات مسلمانان، در ميان مذاهب مختلف اسلامى داراى فروعى است كه همواره در صحت و سقم آن بحث و تبادل نظر شده است. در اين بين، شيعه معتقد است كه خداوند متعال به عنوان ...
چکیده : برخى كسانى كه در برابر معصومان عليهم السلام به اظهارنظر و احتجاج با آنها مى پرداختند، معمولاً آگاهانه يا ناآگاهانه دچار مغالطه مى شدند. آيا مى توان نمونه هاى مشخصى از مغالطات را در اين مناظرات يافت و از برخورد ...
چکیده : «لطف»، به عنوان يكى از قاعده هاى مهم و تأثيرگذار در علم كلام، عبارت است از هر آنچه كه مكلف با آن، به انجام فعلِ طاعت نزديك، و از معصيت دور گردد و در اصلِ توان مكلف بر انجام فعل، ...
چکیده : امكان شناخت عقلى خدا و ميزان آن، اثبات وجود خدا و استدلال بر توحيد الوهى از مباحث مهم خداشناسى است. اين مقاله به روش توصيفى ـ تحليلى و با هدف بازخوانى ديدگاه آيت اللّه مصباح در تبيين عنوان هاى يادشده ...
چکیده : تاريخچه مباحث معرفت شناختى را بسان اغلب علوم، به يونان باستان و طرح آن توسط افلاطون و ارسطو در فلسفه خويش بازمى گردانند، درحالى كه طبق آيات قرآنى، مباحث تعليم و تعلم همزاد بشر بوده و اول معلم وى، خود ...
چکیده : رابطه لطف و فيض با تكليف، از مباحث قابل تأمل در دو مذهب اماميه و مسيحيت كاتوليك است. هرچند دو اصل «لطف» در اماميه، و «فيض» در مسيحيت كاتوليك، در جهت دستيابى انسان ها به سعادت و رستگارى مطرح شده ...
چکیده : در موضوع «سهوالنبى» يا «عصمه النبى» ديدگاه عالمان كلام و تفسير گوناگون است. برخى ديدگاه «توقف» و برخى ديدگاه «امكان كلى سهوالنبى» و برخى ديگر بر ديدگاه كلى «عصمه النبى» پافشارى دارند. در اين ميان، ديدگاه شيخ صدوق، كه سهو ...
چکیده : يكى از مؤلفه هاى مهم اعتقادى مسلمانان موضوع امام مهدى (عج) است كه در طول تاريخ، مورد توجه علما و محدثان بوده است. بى شك، توجه به چنين مؤلفه مهمى، كه در ساختار اعتقادى مسلمانان تأثيرى ژرف دارد، بسيار بااهميت ...
چکیده : «تبرك» به مقامات و مشاهد شريفه، همچنين تبرك به آثار و قبور انبيا و اوليا يكى از مسائل مهم توحيد عملى است. كليت و اصل تبرك محل اجماع و توافق مسلمانان است. اصل تبرك تاكنون از سوى كسى انكار نشده ...
چکیده : مقصود از شئون، همان جایگاه ها و وظایف است. امام از آن جهت که ریاستی فراگیر بر عالم هستی دارد، جایگاه و وظایفی برای او تعریف می شود. اینکه او دقیقا دارای چه جایگاه و وظایفی در نظام تکوین و ...
چکیده : سرنوشت اخروى مستضعفان از مسائلى است كه هميشه درباره اش سؤال شده است. پاسخ به اين سؤال نه تنها موجب حل اين معضل علمى شده است، بلكه روشن خواهد كرد كه چه گروهى از مستضعفان مشمول عنايت و رحمت الهى ...
چکیده : كشف باورهاى دينى مبتنى بر شناخت ابزارها و منابع استنباط آنهاست. عقل، فطرت، شهود، وحى و سنت مى توانند از جمله منابع كشف باورهاى دينى باشند. اما جايگاه هريك و چگونگى بهره گيرى از آنها در كشف باورهاى دينى بايد ...
چکیده : اين مقاله ديدگاه هاى على شريعتى درباره شيعه را موضوع بررسى خود قرار داده، كار خود را بر دو كتاب «شيعه» و «تشيع علوى و تشيع صفوى» او متمركز كرده است. شريعتى با توجه به ديدگاه جامعه شناختى خود كوشيده ...
چکیده : يكى از تحولات معاصر رشد بى رويه گروه هاى تندرو سلفى و تكفيرى به ظاهر مسلمان، با نام «وهابى» يا «داعشى» است. زن در عقيده اين گروه، جايگاهى سخيف و غالبا محروم از حقوقى مساوى با مردان دارد. متأسفانه سلفى ...
چکیده : امامان عليهم السلام جانشينان خدا در نظام هستى اند. بيشترين آشنايى شيعيان با آنها مربوط به مقامات ايشان در همين نظام مادى است. درحالى كه در اين دنيا به دليل وجود محدوديت ها، امكان تجلّى تمام مقامات ايشان نيست. اين ...
چکیده : مسئله ولايت تكوينى ائمه عليهم السلام و جوانب آن، از مسائل مهم بحث امامت است. در اين زمينه، گرچه در سال هاى اخير كتاب ها و آثار در خور توجهى به رشته تحرير در آمده است، ولى با توجه به ...
چکیده : سيستان يكى از مناطق محورى و مهم حضور انديشمندان اهل حديث در قرون آغازين هجرى است. بعضى از اين عالمان داراى آثار كلامى يا داراى آثار حديثى بوده اند كه با رويكرد كلامى ـ اعتقادى احاديث را نقل مى كرده ...
چکیده : ولايت تكوينى از مهم ترين شئون اهل بيت عليهم السلام به شمار مى رود. برخى از معاصران توانايى مخلوقات برتصرف در امور تكوينى را منكر شده و آن را مستلزم غلو و خروج از دايره توحيد برشمرده اند. در مقابل، ...
چکیده : اين تحقيق در پى تبيين ديدگاه محدثان متقدم شيعى درباره الهى بودن مقام امامت و انتصاب الهى ائمه از اهل بيت عليهم السلام مى باشد. هرچند گزينش الهى امام از عقايد مبنايى در مكتب تشيع است، برخى در انتقاد به ...
چکیده : از مسائل كلامى مورد اختلاف ميان دين اسلام و زرتشت، آموزه مرگ است. نوشتار حاضر، با هدف بررسى تطبيقى چيستى مرگ و مقوله هاى مرتبط با آن در دو دين زرتشت و اسلام، ابتدا به تعريف و توصيف آموزه مرگ ...
چکیده : تكفير از آن دست مسائلى است كه هيچ گاه از ميان امت اسلامى رخت برنبسته است. در اين ميان، گاه و بيگاه مكتب تشيع هم متهم به تكفيرى بودن گرديده است. از جمله كسانى كه به صورت منظم و در ...
چکیده : سلفیه تکفیری با تکیه بر مبانی استنباطی خود ، یعنی بدعت شماری هر آنچه سلف ترک کرده اند و نیز پرهیز افراطی از تأویل آیات قرآن ، به نتایجی دست یافته اند که به نوعی آنان را به صدور فتاوای ...
