امام رضا علیه السلام
وهُوَ (یَومُ الغَدیرِ) يَومُ تَنفيسِ الكَربِ، ويَومُ تَحطيطِ الوِزرِ، ويَومُ الحَباءِ وَالعَطيَّةِ، ويَومُ نَشرِ العِلمِ، ويَومُ البِشارَةِ وَالعيدِ الأَكبَرِ...
روز غدیر، روز زدودن رنج و اندوه است. روز افكندنِ بار گناهان است. روز دهش و بخشش است. روز نشر دانش است. روز شادباش و جشن بزرگ است...
الإقبال : ج2 ص260
چکیده : یکی از مهم‌ترین مسائل قابل پژوهش در قیام امام حسین(ع)، مسئله خروج ایشان از مدینه است. برای شناخت عمیق و همه‌جانبه این پدیده، همچون هر پدیده تاریخی دیگر، نیاز به یک مطالعه فراگیر بسترشناسانه از اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی ...
نویسنده :
چکیده : حضرت رقیه(س) فرزند امام حسین(ع) امام سوم شیعیان است. این اثر در پی سرگذشت این دختر خردسال در منابع تاریخی و رسیدن به نتیجه‌ای روشن درباره زندگی و ذکر نام حضرت است. اینکه سرگذشت حضرت رقیه(س) در منابع تاریخی چگونه ...
چکیده : هدف از این نوشتار، بررسی نقش خوارج (شورشیان) در واقعه عاشورا از منظر تاریخی و حدیثی است که در آن شخصیت و نقش افرادی چون شمر بن ذی الجوشن، شبث بن ربعی، خاندان اشعث و... مورد تحلیل قرار می‌گیرد. روش ...
چکیده : ولایت‌مداری مردم سیستان، با سابقه و فرازمند است؛ شیخ کلینی نامه‌ای از امام جواد (ع) خطاب به حاکم سیستان آورده است. حضرت (ع) در این نامه که با وصف ارسال و در منابع متعدد وارد شده است، ضمن پذیرش وساطت ...
چکیده : واقعه غدير خم از گستردگى و اهمّيّت خاصّى برخوردار است و مستشرقان با اين واقعيّت با رويكرد خاصى بررسى رويكرد مستشرقان در برخورد با تفكّر شيعى به طور عام و در برخورد با واقعه غدير به طور خاص، نشان مىدهد ...
چکیده : از جمله ویژگی‌های شاخص قیام امام حسی(ع)، خونین شدن این قیام با خون مطهر شهیدان، به‌ویژه حضرت علی اصغر(ع) است. بر اساس نقل مقاتل و کتاب‌های تاریخی و مفاد زیارت‌نامه‌ها، امام حسین(ع) در روز عاشورا خون زخم و جراحت خویش ...
چکیده : از جمله معضلاتی که دامان واقعۀ بزرگ عاشورا را گرفته، سخنان بی‌پایه و اساس دربارۀ آن است. توجه زیاد به واقعۀ عاشورا، ورود افراد غیرمتخصص در بیان وقایع، پر گفتن و پر نوشتن، صرفاً نگاه حزن‌آمیز داشتنِ بسیاری از ناقلان ...
چکیده : رباب(س) دختر امرؤ القیس کلبى، مادر حضرت علی اصغر(ع)، از زنان بزرگوار، معروف و پرنقش کربلا و از محبوب‌ترین و مقرب‌ترین همسران امام حسین(ع) و از زنان نام‌دار، فاضل و وفادار عصر خود بوده است. این بانوی بزرگوار نسبت به ...
چکیده : واقعه کربلا، نماد ظلم اموی و مظلومیت خاندان پیامبر(ص) به شمار می‌رود. در این واقعۀ اسفناک، مظلومیت کودکان کربلا، تصویری مجزا و غمناک ایجاد کرده است. یکی از این مصیبت‌های جانکاه، شهادت کودک خردسال امام حسین(ع) است که در آخرین ...
چکیده : مهم‌ترین هدف تاریخ‌نگاری عاشورا در طول قرون متمادی، گسترش فرهنگ ایثار و شهادت‌طلبی بوده است. به بیان دیگر، تاریخ‌نگاری عاشورا حامل جریان ایثار و شهادت‌طلبی است. این سبک از تاریخ‌نگاری با اشاره به نحوه شهادت امام حسین(ع) و فرزندان و ...
چکیده : واژه «علی‌اصغر» در منظر شیعیان و محبان اهل‌بیت:، نماد طفل شیرخوار امام حسین(ع) است که در روز عاشورا در اوج تشنگی، به تیر ستم سربازی از لشکر عمر سعد به شهادت رسید. ارباب مقاتل و منابع، جزئیات تبارشناسی و مقتل ...
چکیده : یکی از وجوه درخشان سیرۀ امامرضا (علیهالسلام) که در تاریخ گزارش شده است، نماز بارانی است که حضرت در زمان اقامتشان در خراسان اقامه فرمودند. این رویداد اهمیت بسیار زیادی دارد و از جوانب مختلف می‌تواند تحلیل و بررسی شود؛ ...
چکیده : مناظره یکی از روشهای مؤثر برای تبیین دین مبین اسلام و اثبات حقانیت آن است. قرآن کریم به مثابۀ معتبرترین و قطعی ترین سند الهی، مناظره را تأیید کرده و به عنوان یکی از روشهای گفتمان پیامبر اکرم (صلی الله ...
چکیده : مفهوم حقوق بشر به عنوان مجموعهای از حقوق و آزادیهایی که انسان در حیات فردی و اجتماعی برای صیانت از کرامت ذاتی از آنها برخوردار است، در گفتار و کردار امامرضا (علیهالسلام) شایستۀ تأمل است؛ چنانکه به استناد آن میتوان ...
چکیده : جریان امامت شیعی برای نخستینبار در عهد امام جواد (علیه السلام) با پرسشهایی متفاوت مواجه گردید. همین امر موجب شد تا آن حضرت از جایگاه ویژه و متمایزی برخوردار شود. حضرت با اینکه در خردسالی به امامت رسید، به خوبی ...
چکیده : یکی از مسائل اساسی در حوزه انسانشناسی که بهنوبۀ خود آزمونی در نشاندادن برتریهای یک مکتب فلسفی ـ اجتماعی بر سایر مکاتب و اندیشههای رقیب است، تبیین ماهیت «کرامت انسان» و خاستگاه، اهمیت و دستاوردهای انسانی، دینی، اخلاقی، حقوقی، اجتماعی ...
چکیده : روزۀ عاشورا از آیین های معمول اهل سنت است؛ وانگهی، روایت ها در بارۀ خاستگاه و احکامش متهافت به نظر می‌رسند. فقیهان عامه با تلاش برای جمع میان روایات خویش در این باره، سرانجام به استحباب این آیین حکم کرده‌اند. ...
چکیده : در اين نوشتار، با بيان اصول يا قواعد پژوهش‌های تاريخی با صبغه معرفت‌شناختی و روش‌شناختی، به پژوهش درباره منابع نهضت عاشورا و رخدادهای آن پرداختيم. اين بحث، ميان‌رشته‌ای و جايگاه اصلی آن معرفت‌شناسی دانش‌های نقلی است؛ اما مبانی معرفتی و ...
چکیده : سخن گفتن از علی(عليه السلام) بدان گونه كه شايسته او باشد، به همان اندازه سخت است كه درباره رسول خدا(صلی الله عليه وآله)؛ چه آنكه علی(عليه السلام)جزئی از وجود پيامبر(صلی الله عليه وآله) و رشحه ای از نور او و ...
چکیده : شيوه دعوت به اسلام، مسالمت‌آميز است. يكى از مباحثى كه اين شيوه را تأييد مى‌كند، در كتاب‌هاى فقهى با عنوان «المؤلّفة قلوبهم» آمده است. در اين بررسى، در پى پاسخ به چند پرسش اساسى هستيم: 1. آيا منظور از «المؤلّفة قلوبهم» ...
چکیده : از جريانات بسيار مهم صدر اسلام جريان نفاق بود كه كارشكنی ها، توطئه ها و دسيسه هايش در عرصه های گوناگون عليه جامعه نوپای اسلامی بخش بزرگی از گرفتاری های پيامبر اكرم(صلی الله عليه وآله) را تشكيل می داد. از سويی ...
چکیده : در ميان منصب های اجتماعی، هيچ يك به اندازه مقام هدايت و رهبری افراد ارزشمندتر و در عين حال سنگين تر و مشكل تر نيست و تا فردی دارای مجموعه ای از كمالات و سجايای انسانی و محاسن اخلاقی نباشد ...
چکیده : سيره از نظر لغت به معنای سنّت، روش، مذهب، هيأت، حالت، و طريقه می باشد و در اين اصطلاح عبارت است از نوع و سبك رفتار. مورّخانی كه در احوال پيامبر اكرم(صلي الله عليه وآله) كتاب نوشتند، عنوان تاريخ خود را ...
چکیده : استعمارفرانو با كمك شعارهايى همچون جهانى سازى، حقوق بشر و غيره به مرزهاى ايدئولوژيك حمله كرده و در قالب قطع نامه ها و كنوانسيون هاى مختلف، آنها را از حالت آرمان گرايانه و ارزشى خارج و جنبه پوزيتيويستى و عملى ...
چکیده : يهوديان را از آن رو يهودى مى خوانند كه منتسب به «يهودا» فرزند حضرت يعقوب(عليه السلام)هستند؛ و يا آنكه «يهود» اسم قبيله يا شهرى بوده است. يهوديان در زمان بعثت به صورت نيمه گسترده اى در سرزمين حجاز حضور داشتند. تمركز ...
چکیده : تمدّن اسلامى از زوايا و ابعاد گوناگون مورد توجه انديشمندان واقع شده و كتاب ها و مقالات متعدّد و متنوّعى در اين زمينه به رشته تحرير درآمده است. ولى آنچه در اين ميان مورد غفلت و بى مهرى واقع شده، ...
چکیده : موفقيت در زندگى بستگى به ميزان بهره گيرى از الگوى مناسب دارد. تلاش بدون سرمشق درست، پيامد درستى ندارد. از جمله چگونگى اخلاق و رفتار انسان ها در زندگى فردى، خانوادگى و اجتماعى است كه بايد در اين باره، از ...
چکیده : بشر در رفتار فردى و اجتماعى خود، هميشه از الگوهايى پيروى مى كند. اين الگوها گاه به دليل برخوردارى از ويژگى هايى ارزنده مى توانند راهنماى خوبى فراروى زندگى انسان ها باشند. اما در اين ميان، گاهى برخى افراد به ...
چکیده : لیلا علیها السلام دختر ابومرّة بن عروة بن مسعود ثقفی و میمونه دختر ابوسفیان، مادر حضرت علی اکبرعلیه السلام و همسر امام حسین علیه السلام بود. وی یکی از مادران شایسته و برجسته تاریخ اسلام است که در تربیت فرزند ...
چکیده : در این مقاله ضمن بررسی شخصیت حضرت علی اکبر علیه السلام به تبیین نقش برجسته ایشان در حادثه بزرگ کربلا بر مدار موضوع حق، پرداخته شده است. اگرچه علی اکبر علیه السلام فرزند ارشد امام حسین علیه السلام از نقش ...
