حكمت فرهنگى امامت و رهبری چیست؟

آیا امامت و رهبری، حكمت سياسى دارد؟

آیا آیات و احادیث، تسبیح خداوند از سوی آفریده های جهان را تآیید می کنند؟

اين است كه مقصود از تسبيح و تحميد همه موجودات ، چيست . آيا حيوانات ، گياهان و جمادات ، شعور دارند و آفريدگار خود را مى شناسند كه او را تسبيح بگويند ؟ آيا مقصود از تسبيح عمومى موجودات ، چيزى غير از مفهوم ظاهرى آن است ؟ و به تعبير ديگر ، آيا نسبت دادنِ تسبيح و تحميد به همه موجودات ، حقيقت است يا مجاز ؟

آیا تسبیح موجوات دائمی است یا قطع می شود؟

قرآن فرمايد: «وَ حَرَامٌ عَلَى قَرْيَةٍ أَهْلَكنَاهَا أَنَّهُمْ لاَ يَرْجِعُونَ. و بر [مردم ] شهرى كه آن را هلاك كرده ايم، بازگشتشان [به دنيا] حرام است». این آیه به صراحت، رجعت را رد مى كند. پس چگونه رجعت قابل قبول است؟

آیا این آیه، رجعت را نفی نمی کند؟ «أَ لَمْ يَرَوْا كمْ أَهْلَكنَا قَبْلَهُمْ مِنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لاَ يَرْجِعُونَ. مگر نديده اند كه چه بسيار نسل ها را پيش از آنان هلاك گردانيديم كه ديگر آنها به سويشان بازنمى گردند؟».

آیا رجعت با ظهور حضرت مهدی(ع) مقارنت دارد و با آن ارتباط دارد؟

كسى كه به كمال خاصّ خود رسيده، اگر پس از مرگ، دوباره به دنيا باز گردد، رجوع از فعل به قوّه است و اين، محال است؛ زيرا قوّه اى كه يك بار به فعليت برسد، بار ديگر به قوّه باز نمى گردد. نفْس انسان با مُردن، تجرّد پيدا مى كند و يك موجود مثالى يا عقلى مى شود. حال اگر دوباره به دنيا باز گردد، موجودى مادّى مى شود و از فعليت تجرّدى به قوّه باز مى گردد.

آیا رجعت، مستلزم تناسخ نیست که از نظر اسلام، مردود است؟

رجعت امامان(ع) در زمان امام زمان(ع) اتّفاق خواهد افتاد. به ادلّه عقلى و نقلى اثبات شده كه ممكن نيست يك چشم به هم زدن زمين، از حجّت، خالى بماند، و ممكن نيست غير افضل بر افضل مقدّم شود... با اين مقدّمات، رجعت معنا ندارد؛ چون لازم مى آيد يا امام مهدى(ع) از امامت عزل شود، در صورتى كه بر حسب ادلّه، امامت او تا قيامت ادامه دارد، يا غير افضل - يعنى امام زمان(ع) بر افضل - ، يعنى امير مؤمنان(ع) يا امام حسين(ع) - مقدّم باشد و يا عدد امامان از دوازده نفر زيادتر باشد و رياست امام، عمومى نباشد.

آیا در مورد رجعت، این اشكال عقلى مطرح نیست؟ برگشت گناهكاران، به يكى از دلايل زير انجام مى شود: مجازات، اذيّت يا بيان خيانت آنها به مردم. مجازات را در آخرت خواهند كشيد و مجازات دنيوى آنها ظلم است. اذيّت را در قبر خواهند ديد. بيان خيانت آنها نيز در اين زمان فايده ندارد، براى مردم زمان خودشان مفيد است، نه مردم زمان ديگر.

بازگشت كافران به دنيا پس از ديدن عذاب هاى برزخ و ديدن آنچه پس از مرگ رخ مى دهد، موجب مى شود كه آنان فرصتى ديگر براى عمل پيدا كنند و با يقينى كه پيدا كرده اند، به عمل بپردازند. در اين صورت، ديگر جايى براى مجازات آنها باقى نمى ماند و تفاوتى با مؤمنان نخواهند داشت. آیا اين، بى عدالتى نیست؟

خداى متعال، تقاضاى بازگشت عدّه اى را هنگام مرگ رد مى كند. چگونه مى توان پذيرفت كه پس از مرگ باز گردند؟