امام علی علیه السلام
الحَزمُ النَّظَرُ في العَواقِبِ ، و مُشاوَرَةُ ذَوي العُقولِ .
دور انديشى، عاقبت نگرى است و رايزنى با خردمندان .
غرر الحكم : 1915 .
چکیده : از منظر فلاسفه و عرفای مسلمان، علم جزئی و تفصیلی، یک صفت حقیقیة ذات اضافه محسوب می‌شود؛ لذا برای تحقّق علم، گریزی از لحاظ کردن نحوه‌ای ثبوت برای معلومات نیست. چون این دیدگاه، ذات اضافه بودن را در گوهر و ...
نویسنده :
چکیده : در این مقاله پیوند شرور هستی با عدل الهی که از صفات آفریدگار است، بررسی و کاوش شده است؛ نخست معنی هر یک از مقوله های «شرّ» و «عدل» بیان شده و سپس آرا و نظرهای برجستگان فلسفۀ مشّاء و ...
چکیده : اعتقاد فلاسفه به فراگیری ضرورت عِلّی- معلولی در همة پدیده‌های جهان هستی این سؤال را پدید آورده که اگر ارادة انسان‌های مختار نیز یکی از این پدیده‌هاست، چگونه می‌توان به آزادی اراده و در نتیجه اختیار بدیهی در انسان‌ها ...
چکیده : نگارندگان، نقد ملامحمد طاهر قمی (متوفی 1098 قمری) از تبیین حکما در مسئله اختیار را بر اساس آثار او، به ویژه کتاب چاپ نشدة "بهجة الدارین فی الأمر بین الأمرین" توضیح داده‌اند. در این گفتار، چند قاعدة فلسفی، از جمله ...
چکیده : نگارنده، ابتدا قانون علیّت را بر اساس نظرات فلاسفه و عرفا مانند ملاصدرا و سید حیدر آملی توضیح می‌دهد. آنگاه نقدهای میرزا مهدی اصفهانی بر علیت را در چند زمینه تبیین می‌کند: در زمینة معرفت‌شناسی که آن را با قیاس ...
چکیده : نگارنده در این گفتار، به هفت شبهه پاسخ می‌دهد که محمد بن عبدالکریم شهرستانی در کتاب الملل و النحل، به طور فرضی از زبان ابلیس در باب شبهة خلق خودش مطرح کرده است. این پاسخ‌ها بر اساس قرآن و حدیث ...
چکیده : این نوشتار پاسخی است بر پاسخ آقای محمد بیابانی اسکویی (سفینه، شماره 49) نسبت به نقد نگارنده (سفینه، شماره 48) بر مطالبی از مقاله وی در خصوص «علم بلامعلوم» با عنوان «نگاهی گذرا بر علم بلامعلوم در احادیث امام رضا ...
چکیده : این رساله در شرح دو جمله از دعای کمیل است که در نگاه سطحی، توهّم جبر در افعال انسان را پدید می‌آورد. نگارنده، آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی، با تأکید بر تواتر عقلی و نقلی نفی جبر، و به کمک ...
چکیده : نگارنده پس از اشاره مختصر به تاریخ مباحث عدل الهی در اندیشة دانشمندان مسلمان، به معنای عدل از نظر اهل لغت، متکلمان و فیلسوفان می‌پردازد. آنگاه کلیات دیدگاه‌های شانزده تن از دانشمندان مسلمان، از سدة چهارم تاکنون، در مورد عدل ...
چکیده : نظام علیت فلسفی، در حدّ «نیاز پدیده به پدیدآورنده» متوقف نشده، و بر لزوم ضرورت علّی- معلولی و نیز تعلق هر معلول خاص به علت معین تأکید و اصرار دارد، لذا نظامی ثابت و غیر قابل تغییر و تبدیل، برای ...
