۱۷۴۳۳.عنه عليه السلام :مَنَّ اللّهُ عَزَّ و جلَّ علَى النّاسِ بَرِّهِم و فاجِرِهِم بالكِتابِ و الحِسابِ ، و لو لا ذلكَ لَتَغالَطُوا . ^۱

3390

الكِتابَةُ وَ شخصِيَّةُ الكاتِبِ

۱۷۴۳۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :رَسولُكَ تَرجُمانُ عَقلِكَ ، و كِتابُكَ أبلَغُ ما يَنطِقُ عَنكَ . ^۲

۱۷۴۳۵.عنه عليه السلام :كِتابُ الرَّجُلِ عُنوانُ عَقلِهِ و بُرهانُ فَضلِهِ . ^۳

۱۷۴۳۶.عنه عليه السلام :كِتابُ المَرءِ مِعيارُ فَضلِهِ و مِسبارُ نُبلِهِ . ^۴

۱۷۴۳۷.عنه عليه السلام :إذا كَتَبتَ كتابا فَأعِدْ فيهِ النَّظرَ قَبلَ خَتمِهِ ؛ فإنّما تَختِمُ على عَقلِكَ . ^۵

۱۷۴۳۸.عنه عليه السلام :عُقولُ الفُضَلاءِ في أطرافِ أقلامِها . ^۶

۱۷۴۳۹.عنه عليه السلامـ مِن كتابِهِ للأشتَرِ ـ: اُنظُرْ في حالِ كُتّابِكَ ، فَوَلِّ على اُمورِكَ خَيرَهُم ، و اخصُصْ رَسائلَكَ التي تُدخِلُ فيها مَكائدَكَ و أسرارَكَ بأجمَعِهِم لِوُجوهِ صالِحِ الأخلاقِ ممَّن لا تُبطِرُهُ الكَرامَةُ ، فَيَجترِئَ بها علَيكَ في خِلافٍ لَكَ بحَضرَةِ مَلَأٍ ، و لا تَقصُرُ بهِ الغَفلَةُ عن إيرادِ مُكاتَباتِ عُمّالِكَ علَيكَ ، و إصدارِ جَواباتِها علَى الصَّوابِ عنكَ ، فيما يَأخُذُ لكَ و يُعطي مِنكَ . ^۷

۱۷۴۳۳.امام صادق عليه السلام :خداوند عزّ و جلّ، با نعمتِ نوشتن و حساب كردن بر مردم، از نيك و بد، منّت نهاد و اگر اين دو كار نبود، آنان دچار اشتباه مى شدند.

3390

نويسندگى و شخصيت نويسنده

۱۷۴۳۴.امام على عليه السلام :فرستاده تو ترجمان خرد توست، و نوشته ات رساترين سخنگوى تو.

۱۷۴۳۵.امام على عليه السلام :نوشته (نامه) مرد، نشان خرد او و دليل فضل اوست.

۱۷۴۳۶.امام على عليه السلام :نوشته انسان، معيار فضل او و ژرفا سنج هوش اوست.

۱۷۴۳۷.امام على عليه السلام :هر گاه نامه اى نوشتى،پيش از آن كه مُهرش كنى، آن را باز نگرى كن؛ زيرا كه در حقيقت بر خرد خويش مُهر مى نهى.

۱۷۴۳۸.امام على عليه السلام :خردهاى دانشمندان، در نوك خامه هاى آنهاست.

۱۷۴۳۹.امام على عليه السلامـ در حكم خود به مالك اشتر ـنوشت : ديگر آن كه درباره دبيران و نويسندگانت به دقّت نظر كن و بهترين آنان را به كارهاى خويش بگمار و [نگارش ]نامه هايى را كه نقشه ها و اسرارت را در آنها مى نويسى، تنها به كسى وا گذار كه بيشتر از همه، واجد اخلاق شايسته و نيك باشد؛ كسى كه احترام تو نسبت به او، سرمستش نسازد و در نتيجه، در حضور بزرگان با تو مخالفت و گستاخى نكند و غفلت و مسامحه كارى او سبب نشود تا در رساندن نامه هاى كارگزارانت به تو كوتاهى كند و از طرف تو، درباره آنچه براى تو مى گيرد يا از طرف تو مى دهد، پاسخهاى درست به آن نامه ها ننويسد.