ج ـ ايمان ، اقرار همراه عمل است و اسلام ، اقرار بدون عمل

۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :ايمان ، گواهى دادن و كردار است ؛ ولى اسلام ، گواهى دادن بى كردار .

۵۵.امام صادق عليه السلامـ در پاسخ اين پرسش كه : اسلام چيست؟ ـ :دين خدا نامش اسلام است ، و آن ، [ همواره ]دين خدا بوده است ، پيش از آن كه شما باشيد ـ هر جا بوده ايد ـ و پس از شما نيز چنين خواهد بود . پس هر كسى كه به دين خدا اقرار كند ، مسلمان است و كسى كه به دستورهاى خداوند عز و جل عمل كند ، مؤمن است .

د ـ شرط دورى كردن از گناهان بزرگ و كوچك در ايمان

۵۶.الخصالـ به نقل از ابو بصير ـ:در محضر امام باقر عليه السلام بودم كه مردى به ايشان گفت : خداوند ، تو را سلامت بدارد! در كوفه عدّه اى هستند كه سخنى مى گويند و آن را به شما نسبت مى دهند .
فرمود : «چه سخنى ؟» .
گفت : مى گويند : ايمان غير از اسلام است .
امام باقر عليه السلام فرمود : «همين گونه است» .
مرد گفت : برايم توضيحش دهيد .
فرمود : «كسى كه به يگانگىِ خداوند يكتا و پيامبرىِ محمّد صلى الله عليه و آله گواهى دهد و به آنچه از نزد خدا آمده است، اقرار كند ، و نماز بخواند و زكات بپردازد و ماه رمضان ، روزه بدارد و حجّ خانه خدا بگزارد ، مسلمان است» .
من گفتم : پس ايمان چه؟
فرمود: «كسى كه به يگانگىِ خداوند يكتا و پيامبرىِ محمّد صلى الله عليه و آله گواهى دهد و به آنچه او از نزد خدا آورده است، اقرار كند ، و نماز بخواند و زكات بپردازد و ماه رمضان ، روزه بدارد و حجّ خانه خدا بگزارد و خداوند را با گناهى ديدار نكند كه برايش وعده آتش داده است ، مؤمن است» .
گفتم : قربانت گردم ! كدام يك از ماست كه خداوند را با گناهى ديدار نكند كه براى آن ، وعده آتش داده است؟!
فرمود : «اشتباه فهميدى . مقصود ، اين است كه خدا را با گناهى ديدار نكند كه براى آن ، وعده آتش داده است و او از آن توبه نكرده باشد» .