1429
ما يَهدِمُ الرَّأيَ
۷۰۶۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اللَّجاجةُ تَسُلُّ الرأيَ . ۱
۷۰۶۸.عنه عليه السلام :الخِلافُ يَهدِمُ الرأيَ . ۲
۷۰۶۹.عنه عليه السلام :لا رَأيَ لحاقِنٍ و لا حازِقٍ . ۳
۷۰۷۰.الإمامُ الصّادقُ عليه السلام :لَيسَ لِحاقِنٍ رأيٌ . ۴
(انظر) عنوان 470 «اللجاج» .
1430
الدَّولَةُ و صَوابُ الرَّأيِ
۷۰۷۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :صَوابُ الرَّأيِ بالدُّوَلِ ، يُقبِلُ بِإقبالِها و يَذهَبُ بذَهابِها . ۵
۷۰۷۲.عنه عليه السلام :الدَّولةُ تَرُدُّ خَطَأَ صاحِبِها صَوابا ، و صَوابَ ضِدِّهِ خَطاءً . ۶
1431
الاجتِهادُ فِي الرَّأيِ
۷۰۷۳.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :إنَّ الواليَ إذا اجتَهَدَ فَأصابَ الحَقَّ فلَهُ أجرانِ ، و إنِ اجتَهَدَ فَأخطَأَ الحقَّ فلَهُ أجرٌ واحِدٌ . ۷
1429
عوامل ويران كننده انديشه
۷۰۶۷.امام على عليه السلام :لجاجت، رأى را از بين مى برد .
۷۰۶۸.امام على عليه السلام :مخالفت كردن، رأى [صاحب فرمان] را ويران (بى اثر) مى كند .
۷۰۶۹.امام على عليه السلام :كسى كه در فشار بول قرار گرفته و كسى كه پايش در فشار كفش است نبايد رأى و حكمى بدهد .
۷۰۷۰.امام صادق عليه السلام :كسى كه در فشار بول است ، نبايد حكم بدهد .
1430
دولتِ بخت و رأى درست
۷۰۷۱.امام على عليه السلام :درستى رأى، بسته به دولت بخت است : اگر دولت رو كند، درستى رأى نيز رو مى كند و اگر آن پشت كند، اين نيز مى رود .
۷۰۷۲.امام على عليه السلام :اگر دولتِ اقبال به كسى رو كُند، نادرست او را درست نماياند و درستِ مخالفِ او را نادرست جلوه دهد .
1431
كوشش فكرى
۷۰۷۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :حكمران اگر بكوشد و به حق دست يابد، دو اجر دارد و اگر بكوشد، اما به حق نرسد، يك اجر دارد .
1.نهج البلاغة : الحكمة ۱۷۹ .
2.نهج البلاغة : الحكمة ۲۱۵ .
3.بحار الأنوار : ۲/۶۰/۱ .
4.الأمالي للطوسي : ۳۰۱/۵۹۵ .
5.نهج البلاغة : الحكمة ۳۳۹ .
6.غرر الحكم : ۱۸۰۶ .
7.كنز العمّال : ۱۴۱۱۰ .
