خیر - صفحه 4

دعوت به مطلقِ «احسان»

كلمه «احسان» نيز در نگرش قرآنى و حديثى ، چنان معناى گسترده اى دارد كه تا فراگيرى تمام معناى خير ، امتداد مى يابد. ۱ اسلام ، جامعه انسانى را به مطلق نيكوكارى ها دعوت كرده است:
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الاْءِحْسَـنِ۲» ؛
خداوند ، به دادگرى و نيكوكارى ، فرمان مى دهد .
از نگاه امام على عليه السلام، هر كارى كه «معروف» خوانده مى شود ، «احسان» نيز گفته مى شود :
كُلُّ مَعرُوفٍ إحسانٌ؛ ۳
هر معروفى ، احسان است .

دعوت به مطلقِ «بِر»

واژه «بِرّ» ۴ همانند واژه هاى: «خير» و «معروف» ، از نگاه قرآن و احاديث ، به همه عقايد ، اخلاق و اعمال نيك و شايسته گفته مى شود. ۵ همچنان كه قرآن به نيكى و يارى بر نيكوكارى فرا مى خواند ، از «اثم (گناه)» برحذر مى دارد:

1.ر . ك : ص ۵۵ (تفسير احسان) .

2.نحل ، آيه ۹۰ .

3.ر . ك : ح ۴۷ و ص ۱۳ ، پانوشت اوّل .

4.المفردات راغب: بَرّ ، مقابل بحر است و از آن ، معناى «گستردگى» تصوّر مى شود. «بِرّ» نيز، از همان مشتق شده ، يعنى : «گسترش در كار نيك» . در النهايةى ابن اثير آمده است: بِرّ يعنى : احسان . در مجمع البحرين آمده است: برّ ، معناى فراگيرنده هر نوع نيكى است .

5.ر . ك : ص ۴۵ (تفسير نيكى) .

صفحه از 15