نياز عقل و فطرت به وحى
نكته بسيار مهم و شايان دقّت ، اين است كه عقل و فطرت از تشخيص تمام مصاديق خير و شر ناتوان اند؛ زيرا به همه مصلحت ها و مفسده ها احاطه ندارند ، كه انسان ، گاه به دليل دلبستگى و احساس علاقه به چيزى ، آن را «خير» مى پندارد ، يا به دليل نداشتن رابطه يا علاقه به چيزى ، آن را «شر» مى انگارد . به همين جهت ، قرآن كريم به انسان هشدار مى دهد كه:
«وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْـئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْـئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ۱» ؛
چه بسا چيزى را خوش نمى داريد؛ ولى برايتان خوب است ، و چه بسا چيزى را دوست داريد؛ ولى برايتان بد است .
نيز در جايى ديگر مى فرمايد:
«فَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْـئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا۲» ؛
چه بسا چيزى را خوش نمى داريد؛ ولى خداوند براى شما در آن ، خير فراوان قرار مى دهد .
به سخن ديگر ، آن احساس گذرا و ناپايدارى كه براى انسان پيش مى آيد و از چيزى خوشش مى آيد و با آن خو مى گيرد ، يا از چيزى بيزار و گريزان مى شود ، نشانه خير و يا شر بودنِ آن نيست ؛ بلكه ملاك خير و شر بودنِ يك چيز ، در نقش آن در آسايش ابدى و خوشبختىِ درازمدّت انسان نهفته است . از اين رو امام على عليه السلامتأكيد مى نمايد كه:
