هر اندازه دانش انسان افزون گردد ، توجّه وى نسبت به نفس خود ، بيشتر گردد و در رياضت و اصلاح آن ، كوشش بيشترى مبذول كند .
6 . جدا ناپذيرى جوهر دانش از عمل شايسته
يكى از ويژگى هاى برجسته نور دانش كه در روايات فراوانى مورد تأكيد قرار گرفته ، عمل صالح است . ۱ از نظر اين احاديث ، اعمال شايسته ، ثمره دانش است و بدون عمل ، چراغ دانش در وجود انسان ، خاموش مى شود .
راه كسب نور دانش
در اين كتاب ملاحظه خواهيد كرد كه مبدأ دانش هاى رسمى ، حسّ و عقل ۲ و راه به دست آوردن آنها تعليم وتعلّم است ۳ و مبدأ نور دانش ، قلب است . ۴ امّا اين دانش ، آموختنى نيست و راه تحصيل آن در گام نخست ، زايل كردن موانع و در گام دوم ، فراهم ساختن زمينه هاى پيدايش آن است . ۵
نور دانش ، ريشه در فطرت انسان دارد و تحصيل آن به معناى فراهم ساختن شرايط شكوفايى فطرت است كه در اين حالت ، دانش خود آشكار مى گردد . امام على عليه السلام مى فرمايد :
العِلمُ مَجبولٌ في قُلوبِكُم ، تَأدَّبوا بِآدابِ الرَّوحانِيّينَ يَظهَرُ لَكُم .۶
1.ر . ك : ص ۳۳۵ (عمل) .
2.ر . ك : ص ۴۲۷ (ابزارهاى دانش و حكمت) و ۴۴۳ (راه هاى معرفت عقلى) .
3.ر . ك : ص ۴۴۳ (راه هاى معرفت عقلى) .
4.ر . ك : ص ۴۳۳ (دل) و ۴۳۷ (خاستگاه اصلى همه ادراكات) و ۴۴۳ (راه هاى معرفت عقلى) .
5.ر . ك : ص ۵۱۹ (حجاب هاى دانش و حكمت) و ۵۷۷ (آنچه حجابها را مى زدايد) .
6.ر . ك : ص ۲۶۳ ح ۱۲۸۵ .
