اى سعد! آيا تو را به شگفت تر از اين ، آگاه كنم ؛ قومى كه آنچه را اينان نمى دانند ، مى دانند و سپس به مانند ايشان ، نادانى مى كنند ؟.
اين سخن ، بيانگر سرنوشت دانش در جهان امروز است . جامعه متمدّن و داناى امروز ، حقيقتا از نادانى در سختى است و قربانى جهل خويش است . اين چنين است كه دانش ، بشر را به كره ماه مى رساند ، امّا نمى تواند كمترين نقشى در حركت انسان به سوى كمال مطلق و رشد و تكامل انسانيت او داشته باشد .

ويژگى هاى جوهر «دانش»

ويژگى ها و آثار و علايم جوهر دانش ^۱ در قرآن و روايات اسلامى ، مشابه ويژگى ها و آثار و علايم حقيقت حكمت ^۲ و جوهر عقل ^۳ است . اين تشابه ، كمك فراوانى در راه شناخت حقيقت دانش و عقل از نظر اسلام مى كند . در اين جا تنها به فهرست مهم ترينِ اين ويژگى ها اشاره مى كنيم :

1 . ريشه داشتن نور دانش در فطرت انسان

احاديثى كه دانش را «سرشته در قلب» ^۴ مى دانند و يا آن را به «فطرى» و «اكتسابى» ^۵ تقسيم مى كنند و يا از آن به «نورى كه خداوند متعال به دل افاضه مى نمايد» تعبير مى نمايند ^۶ و همچنين ، همه آيات و رواياتى كه خداشناسى را