پژوهشى پيرامون شب قدر - صفحه 14

به نظر مى رسد كه در متن ياد شده ، اشاره سيّد ابن طاووس به خودش باشد و براى پرهيز از خودستايى ، به آن تصريح نكرده است.

ششم . بهترين اعمال در شب قدر

محدّث بزرگوار ، ابن بابويه رحمه الله در مجلس 93 از كتاب الأمالى ، پس از بيان نوافل شب هاى ماه رمضان و صد ركعت نماز براى هر يك از شب هاى بيست و يكم و بيست و سوم ، مى گويد:
ومن أحيا هاتين الليلتين بمذاكرة العلم فهو أفضل ؛ ۱
هر كس اين دو شب را با گفتگوى علمى احيا بدارد ، بهتر است.
به نظر مى رسد كه اين مطلب ، برگرفته از سخن پيامبر خدا به ابوذر است كه در آن ، برترى علم را بر عبادت به تفصيل ، بيان ، و در پايان آن فرموده است:

۰.يا أبا ذَرٍّ الجُلوسُ ساعَةً عِندَ مُذاكرَةِ العِلمِ خَيرٌ لَك مِن عِبادَةِ سَنَةٍ صِيامِ نَهارِها وَقِيامِ لَيلِها ؛ ۲

۰.اى ابو ذر! يك ساعت نشستن براى گفتگوى علمى براى تو ، از عبادت يك سال كه روزش را روزه بدارى و شبش را به نماز بِايستى ، بهتر است.

افزون بر اين حديث ، منابع حديثى ، روايات بى شمارى از اهل بيت عليهم السلام را نقل كرده اند كه مى رساند آموختن دانش ، به مراتب ، برتر از عبادت است؛ ۳ ليكن براى روشن تر شدن اين موضوع ، توجّه به چند مطلب ضرورى است:

الف ـ كدام علم و كدام عبادت؟

از ديدگاه فقهى ، «آموختن علم» ، احكام پنجگانه را دارد و بررسى متن احاديث

1.الأمالى ، صدوق : ۷۴۷ .

2.جامع الأخبار : ۱۰۹ / ۱۹۵ ، بحار الأنوار : ۱ / ۲۰۳ / ۲۱ .

3.ر . ك : العلم و الحكمة فى الكتاب و السنّة : ۱ / ۳۰۹ (برترى دانشجويى بر عبادت).

صفحه از 15