به نظر مى رسد كه از سخنان و سيره پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، پنج اصل بنيادين مى توان استخراج كرد كه بر پايه آنها بايد تلقّى و تصوّر مسلمانان از زن ، شكل بگيرد . آن اصول ، عبارت اند از : برابرى زنان و مردان در حوزه هاى انسانى ؛ كرامت زن ؛ تعامل انسانى با زن ؛ جايگاه معنوى زنان ؛ منع از خشونت عليه زنان.
اينك به بسط و شرح اين اصول و مستندات آن مى پردازيم.
الف . برابرى زنان و مردان ، در حوزه انسانى
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله بنياد و جوهره زن و مرد را بر پايه كتاب الهى ، يكى مى داند . تفاوت هاى زيستى اى كه به جهت حفظ نسل انسانى ، در آدمى نهادينه شده ، بر اين جوهر واحد ، اثر نمى گذارد. دو دسته از سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله مى تواند مستند اين اصل قرار گيرد.
1 . زنان ، همتاى مردان
در حديثى ، به نقل از عايشه آمده است :
سئل رسول اللّه صلى الله عليه و آله عن الرجل يجد البلل ولا يذكر احتلاما، قال: يغتسل و عن الرجل يرى أنّه قد احتلم ولا يجد البلل، قال: لا غسل عليه. فقالت اُم سليم: المرأة ترى ذلك اعليها الغسل؟ قال: نعم، إنّما النساء شقائق الرجال .۱از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله سؤال شد : مردى رطوبتى مى بيند ؛ ولى به ياد نمى آوَرَد كه محتلم شده است [ وظيفه اش چيست؟ ] .
فرمود : «غسل كند» .
پرسيده شد : مردى خواب مى بيند كه محتلم شده است ؛ ولى رطوبتى [ در بيدارى ] نمى بيند؟
فرمود : «غسل ، بر او نيست».
اُم سليم پرسيد : اگر براى زنى ، چنين وضعى پيش بيايد ، آيا غسل دارد؟
فرمود : «آرى . زنان ، همتاى مردان اند».
