تحت عنوان «زیادت» در جهانبینی علمی اسلامی، از نقش اصولاً سرنوشتساز راوی [گزارشگر حدیث] در تعیین اعتبار [سند] یک نقل ناشی میشود؛ صرف نظر از این که آیا این نقل، شخصی را به اِسناد، یا مطلبی را به متن حدیث میافزود یا یک گزارش کامل را تا پیامبر[ صلی الله علیه و آله ] ارتقا میداد [یا نه]، همه این موارد «زیادتهایی» بودند که به دست یک ناقل (راوی) انجام میشد که وثاقتش این ادعاها را تضمین میکرد. ۱ به معنای دقیق کلمه، به نظر میرسد مناسبترین کار این باشد که مفهوم «زیادت» را آن طوری که اساساً با دانشپژوهی اسلامی یکدست شده، ببینیم، سپس تجزیه مفهومی خودمان را از موضوع پی بگیریم.
1.. عالم امروزین حدیث، حمزه عبد الله المَلیباری، با تأکیدی بر اولویّت گزارشگر حدیث در ایجاد این سه نوع گوناگون از زیادت، وحدت مفهومی «زیادت» را بار دیگر آشکار ساخت (نظرات جدیدة فی علوم الحدیث، حمزه عبد الله الملیباری، بیروت: دار ابن حزم، ۱۴۲۳ق، ص۱۵۰ به بعد و ص۱۷۶ _ ۱۷۹).