رشد وارونه اسناد - صفحه 67

[و غامض] هر حدیث مشکل‌دار را به دست نمی‌دهد. از آن جا که او از تألیفات پیشین علل [الحدیث] کمک می‌گیرد و یا از موضوعات و کلاً به گزارش‌هایی [حدیثی] با شالوده اندک در بدنه حدیث می‌پردازد، لذا او تنها جمع‌بندی خود را برای هر گزارش حدیثی [در کتابش] می‌گنجاند.۱
او اظهار می‌دارد که گزارش [حدیثی] «دنیادوستی، منشأ هر گناهی است (حُبُّ الدُّنیا رأسُ کُلِّ خَطیئَةٍ)» در واقع از جُندَب بن عبد الله بَجَلی صحابی (م حدود 65 ق) است. او می‌افزاید:
اما این که از پیامبر[ صلی الله علیه و آله ] باشد، اِسناد شناخته‌شده‌ای در کار نیست.۲
در مورد گزارش [حدیثی] «کمرهایتان را با تکیه کردن گرامی بدارید، چرا که در [کمر] برای مردم فایده هست (أَکرِمُوا ظُهُورَکُم باِسناد، فَإِنَّ فیها منافِعُ للناسِ)»، ابن تیمیه نتیجه می‌گیرد:
من این را منسوب به پیامبر (مرفوع) نمی‌دانم ۳.
هم‌چنین برخی از گزارش‌ها[ی حدیثی] را که حاکم نیشابوری به عنوان گزارش‌های صحیح اظهار داشته، ابن تیمیه به عنوان موقوف رد می‌کند.۴ ابن تیمیه با جمله‌ای، یادآورِ سخت‌گیری حادّ رازی‌ها [ابو زُرعه و ابو حاتم الرازی] و دارقطنی بحث را جمع‌بندی می‌کند. هر قدر هم که یک گزارش [حدیثی] نسبت داده شده به پیامبر[ صلی الله علیه و آله ] ممکن است مفید به نظر برسد، «امکان ندارد

1.. به عنوان مثال، هیچ یک از گزارش‌های حدیثی که او به عنوان رشد وارونۀ اسانید رد می‌کند، در هیچ یک از صحاح سته، مسند احمد بن حنبل، سنن دارِمی، یا موطأ مالک به عنوان حدیث نبوی یافت نمی‌شود.

2.. الأحادیث الضعیفة، ابن تیمیة، ص۱۴؛ نسخۀ خطی ۲۲۸ب. عجیب است که علمای دیگر این سخن را به [حضرت] عیسی [ علیه السلام] نسبت داده‌اند؛ ر.ک: المُغیر علی الأحادیث الموضوعة فی الجامع الصغیر، ابوالفیض احمد الغُماری، بیروت: دار الرائد العربی، ۱۴۰۲ ق، ص۵۵.

3.الأحادیث الضعیفة، ابن تیمیة، ص۲۱؛ مقایسه کنید با نسخۀ خطی ۲۲۸آ

4.. مجمع فتاوی شیخ الإسلام ابن تیمیة، ابن تیمیة، تحقیق: عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمی، ریاض: مطابع الریاض، ۱۳۸۱ _ ۱۳۸۶ ق، ۳۷ جلد، ج۱، ص۲۵۴ _ ۲۵۵.

صفحه از 80