فرشتگان و جهان غیب] فقط یكی را كه توحید باشد، اصل گرفته و به شیوه «چون كه صد آمد، نود هم پیش ماست» و «كل الصید فی جوف الفرا» تلقّی و عمل فرموده است.
آیه شعوبیه۱ را هم میتوانیم از اساس و اركان الهیات جهانی به شمار آوریم: «هان ای مردم، ما شما را از یک مرد و یک زن آفریدهایم ...». خداوند معیار تقرب را نه تدین به دین خاص یا مذهب خاص شمرده، بلكه خطاب به همه اقوام و قبایل بشری گفته است كه ملاک رستگاری و تقرب به خداوند، عمل صالح یعنی پرهیزگاری است. باید گفت كه خداوند در این جا توحید و ایمان را مسلّم گرفته است و متعرض آن نشده است ۲.
دكتر سیّد حسین نصر نیز كه از مخالفان نسخ ادیان گذشته است، گفته است:
اسلام همیشه حقیقت را بالاترین ملاک میداند و به همین سبب قرآن نفرموده است كه هر كسی هر چه میگوید شما جان و مالاش را مواظبت كنید ... اهل كتاب کسانی هستند كه خداوند برای آنها كتاب فرستاده است و اگر میخواست، میتوانست امّت واحدی داشته باشد؛ برای این كه پیروان ادیان مختلف در كار نیک كردن و در خیرات الی الله بتوانند از هم پیشی بگیرند تا كدام امّت كار خیر بیشتری نزد خداوند انجام خواهد داد ۳.
دكتر محمود بینا پیرامون نسخناشدگی ادیان گذشته گفته است:
دلیلی نداریم كه دین جدید دین قبلی را نسخ كرده باشد. یک نگرش هست كه میگوید: وقتی این پیغمبر آمد تنها باید از او پیروی كنیم. این نگرش خطی است، ولی از لحاظ تاریخی چنین نبوده است. حضرت موسی برای تمام بشریت نیامد؛ حضرت عیسی هم برای همه واجب الاطاعة نبود. دیدگاه نسخ را این آیه شریفه رد میكند: «و قالت الیهود لیست النصاری علی شیء و قالت النصاری لیست الیهود علی شیء و هم یتلون الكتاب ... ۴». خداوند متعال قبول دارد كه یهود و نصاری اگر كتابشان را به درستی بخوانند «علی شیء» هستند؛ یعنی خداوند قبول دارد كه پس از حضرت عیسی همه مجبور نبودهاند كه مسیحی شوند. حتی در زمان پیامبر اسلام، یهودیها، مسیحیها و زرتشتیها مجبور نبودند مسلمان شوند، بلكه تنها میباید جزیه میدادند. خداوند متعال اقوام و روحیات را مختلف آفریده است و برای هر كدام عالمی را در نظر گرفته است. از این رو، مسیحیت راه جدیدی است به سوی خداوند، بدون آن كه بخواهد كاملاً یهودیت را نسخ كند؛ البته مسیحیها معتقدند كه یهودیت نسخ شده است. یهودیت هم بر این عقیده است كه _ معاذ الله _ حضرت عیسی یک یهودی بوده است كه از دین خارج شده
1.. (یأَیهَُّا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكمُ مِّن ذَكَرٍ وَ أُنثىَ وَ جَعَلْنَاكمُْ شُعُوبًا وَ قَبَائلَ لِتَعَارَفُواْ إِنَّ أَكْرَمَكمُْ عِندَ اللهِ أَتْقَٰكُمْ إِنَّ اللهَ عَلِیمٌ خَبِیر) (حجرات/۱۳).
2.همان، ص۱۷۵ _ ۱۷۶
3.جاودان خرد، ج۱، ص۹۳
4.بقره / ۱۱۳