بدوام ذکر الله تنجاب الغفلة؛
با استمرار یاد خدا، آثار غفلت زدوده می‌شود^۱.
و در نهایت، یاد مرگ و گذر از قبرستان مردگان با تفکر و تعقل، یکی از راه‌های زدودن پرده غفلت از دیده دل است. امیر مؤمنان علیه السلام به فرزندش امام حسین علیه السلام می‌فرماید:
ای فرزندم! تفکر، نورانیت می‌بخشد و غفلت، ظلمت و تاریکی^۲.

آرزوهای بی‌پایان

در قرآن، آرزوهای دور و دراز همچون پرده‌ای تشبیه شده که بر روی عقل و قلب انسان قرار می‌گیرد و مانع درک حقایق می‌شود: (وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِی حَتَّى جاءَ أَمْرُ الله)^۳ . آیات فراوانی که آرزوهای پیشینیان را (که حجاب‌هایی بر دلشان بوده است) ذکر می‌کند، به این مطلب اشاره دارد. مولای متقیان علیه السلام در خطبه 42 نهج‌البلاغه می‌فرماید:
اى مردم! همانا بر شما از دو چیز مى‏ترسم: هواپرستى و آرزوهاى طولانى». هم ایشان می‌فرماید: «کسی که آرزو دارد جاودانه در دنیا بماند، قسی القلب می‌شود و راغب در دنیا می‌گردد^۴.
و در جای دیگر می‌فرماید:
آرزوهای دراز، چشم‌های بصیرت را کور می‌کند^۵.
با توجه به آیات و روایات، از بین بردن آرزوها با تفکر و تأمل در آخرت و توجه به فانی بودن دنیا، باز شدن چشم‌های بصیرت شدنی است.

لجاجت و غرور

نخستین جرقه‌های غرور در آغاز آفرینش انسان است؛ آن جا که خطاب شد: (قالَ ما مَنَعَكَ أَلَّا تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُ)^۶ . و شیطان با غرور گفت: (قالَ أَنَا خَیرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِی مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِین) . همان غروری که حجاب شیطان شد، حجاب قوم نوح هم گردید ^۷.
خداوند در قرآن می‌فرماید:
(الَّذِینَ یجادِلُونَ فِی آیاتِ اللهِ ... یطْبَعُ اللهُ عَلى‏ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ)^۸ .
طبق این آیه، کبر و غرور افراد اجازه درک حقایق را به آن‌ها نمی‌دهد. افرادی که از روی غرور و خودپسندی، در برابر آیات الهی به مجادله بر می‌خیزند، خداوند آن‌ها را دارای دل‌های تاریک می‌داند و این لجاجت و کبر و غرور، پرده‌ای ضخیم بر قلب انسان می‌شود، که به مرور به قساوت دل می‌انجامد.
مولای متقیان علی علیه السلام غرور را یکی از موانع پندپذیری انسان می‌داند و می‌فرماید: