الهی برایش سختتر باشد، از هدایت و حیات دورتر و به عالم حیوانات و مردگان نزدیکتر است. چنان چه قرآن میفرماید:
(فَمَنْ یرِدِ اللهُ أَنْ یهْدِیهُ یشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ وَ مَنْ یرِدْ أَنْ یضِلَّهُ یجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیقاً حَرَجاً كَأَنَّما یصَّعَّدُ فِی السَّماءِ كَذلِكَ یجْعَلُ اللهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذینَ لا یؤْمِنُون)؛
كسى كه خدایش بخواهد هدایت كند، سینهاش را براى اسلام گشاده مىسازد، و كسى كه خدایش بخواهد گمراه كند، سینهاش را تنگ و بى حوصله مىسازد، به طورى كه گویى به آسمان بالا مىرود. آرى، این چنین خداوند پلیدى را بر آنان كه ایمان ندارند مسلط مىسازد۱ .
سستی بنیان اعتقادی
اعتقاد به سرای باقی، سامانبخش رفتارها و اصلاحگر اعمال است. اعتقاد به روز جزا و فنا نشدن انسان و اعمالش و داشتن اعتقادی راسخ، مانع لغزش انسان و موجب بیداری دلهای مستور میشود و راهگشای انسان برای دستیابی به مقامات و مراتب عالی انسانی است. در مقابل، بی اعتقادی به معاد، سرمنشأ هر گونه فساد و انحراف است؛ چون دلهای غیر مؤمنان دچار انحراف و کجی است و بی اعتقادی، نفرت از حقّ و حقیقت را به همراه دارد:
(وَ إِذَا ذُكِرَ اللهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُكِرَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ یسْتَبْشِرُونَ)؛
و چون سخن از خداى یگانه مىشود دلهاى كسانى كه به آخرت ایمان ندارند متنفر مىشود و چون سخن از خدایان دیگر مىشود خشنود مىگردند۲ .
گناه و خودبینی
سر آغاز گناه، نافرمانی از دستورات خداوند است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سر آغاز نافرمانی از خداوند را بر شش چیز استوار میداند: 1. دوستى دنیا، 2. دوستى ریاست، 3. دوستى خوراک، 4. دوستى خواب، 5. دوستى استراحت، 6. دوستى زنان ۳.
گناه کردن، بزرگترین حجاب و تار و پودهای این حجاب، خودبینی است. اگر انسان سخن قرآن و ائمه را نمیفهمد، بداند که در حجاب گناه است و هر چه بیشتر در حجاب گناه فرو رفته باشد، میزان فهمش از قرآن و سخنان ائمه کمتر است. قرآن میفرماید: (فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللهُ قُلُوبَهُم)۴و یا (ثُمَّ انْصَرَفُوا صَرَفَ اللهُ قُلُوبَهُم)۵ . قرآن در حجاب نیست بلکه کافرانند که در حجاب خودبینی فرو رفتهاند و نمیتوانند آنها را بفهمند.
امام جعفرصادق علیه السلام میفرماید: