نامعمول یا كارهای ناپسند زیاد روی می‏دهد ^۱ و قسمت واپسین از دوران كه به قیامت بپیوندد ^۲ معنا شده است. آخر الزمان، علائم و خصوصیات آن در احادیثی كه توسط محدثان شیعه و سنی نقل شده قابل بررسی و تأمل است ^۳.
این اصطلاح در قرآن، صریحاً بیان نشده امّا مطالب گوناگونی در باره این موضوع از آیات قابل استفاده است. قرآن به طور كلّی، جهانیان را به دو بخش پیشینیان (الأَوّلینَ، المُستَقدِمینَ) و پسینیان (الأَخِرینَ، المُستَأخِرینَ) قسمت كرده است ^۴. افزون بر آن، آیاتی در قرآن از میراث‌بری زمین به وسیله صالحان و مستضعفان، پیروزی نهایی حق بر باطل و گسترش اسلام در سرتاسر جهان سخن می‌گوید كه پس از وقوع بلاها و فتنه‏ها‏ی بسیار محقّق می‌شود ^۵. این آیات با دوره پایانی دنیا ارتباط دارند ^۶ و برخی از نشانه‏ها‏ی قیامت كه از آن به «اَشْراط الساعة» تعبیر شده ^۷ نیز در این بخش واقع اند.
شناخت آخر الزمان یا فرجام‌شناسی (Eschatology) در بین ادیان ابراهیمی ‌نیز به صورت ویژه و برجسته‌ای مورد توجه قرار گرفته است. پیشگویی‏ها‏یی نیز در كتب مقدس آمده و اعتقاد به وقوع این پیشگویی‏ها‏ (Futurism) به شكل یک اصل مسلم مطرح گردیده است ^۸.

2. محدوده آخر الزمان

از آن جا كه مفهوم «آخر» نسبی است و در تاریخ انقراض دنیا اختلاف فراوانی وجود دارد و قرآن نیز از تعیین وقتی مشخّص برای آن پرهیز كرده ^۹ محدوده آخر الزمان به دقّت قابل اندازه‌گیری نیست اما دو نظر کلی در این رابطه وجود دارد:
نظر اول: همه آن قسمت از زمان که بنا بر عقیده مسلمانان، دوران نبوت پیامبراسلام است تا وقوع قیامت ^۱۰. بنا بر آن می‏توان بعثت پیامبر را آغاز دوره آخر الزمان دانست ^۱۱. اتصاف حضرت محمد صلی الله علیه و آله به پیامبر آخر الزمان در میان مسلمانان، با این دو مطلب ارتباط دارد: نخست این که پیامبر اسلام، خاتم پیامبران است و شریعت وی به دلیل کامل بودن، تا پایان این عالم اعتبار دارد و او پیامبر آخرین قسمت از زمان است که به قیامت می‏پیوندد؛ دیگر این که در نخستین سده‏ها‏ی اسلام، حداقل تصور عده‌ای از مسلمان چنین بود که قیام قیامت نزدیک است و ظهور پیامبر اسلام در عصری واقع شده که به قیامت متصل است.