دگرگوني ارزش‏ها در آخر الزمان از ديدگاه « نهج‏ البلاغه » - صفحه 188

علی علیه السلام، برپایی و دفاع از حق بوده است. اما در آخر الزمان، حق نیز هم چون قرآن و اسلام و بطون معارف دین، پوشیده و مهجور می‏شود:
سَیأْتِی عَلَیكُمْ مِنْ بَعْدِی زَمَانٌ لَیسَ فِیهِ شَی‏ءٌ أَخْفَى مِنَ الْحَقِّ وَ لَا أَظْهَرَ مِنَ الْبَاطِل۱.
در آن دوران، تمامی ‌نیروی آدمیان در كمک كردن به ظهور هر چه بیشتر باطل بسیج می‌شود. برای كسب ثروت، قدرت و لذت بیشتر، حق پایمال می‌شود، توجیهات نادرست برای صحه گذاردن بر رفتار و گفتار مردم به میدان می‏آید. آن چه معیار است منافع شخص و حزب و گروه است. عده‌ای كه شایستگی زعامت و ریاست را ندارند، برای وصول به آن دست به هر اقدامی ‌می‌زنند در حالی كه خود به عدم كفایت خویش آگاهند. از آزمایش‏ها و امتحانات الهی غافلند و تلخی‏ها‏، ناگواری‏ها‏ و ضررها را فقط برای دیگران می‌بینند. مرگ دیگران را كه آشكارترین حق‏ها‏ست به چشم می‏بینند ولی آن را برای خود نمی‌دانند. این جاست كه حق زیر پرده‏ها‏ی تاریک خواهش‏ها‏ و تمایلات نفسانی پوشیده خواهد ماند و همه فضای جامعه را باطل در بر خواهد گرفت. كسانی هم كه جویای حق هستند در مشقتی بی اندازه گرفتار می‌شوند؛ چرا كه در آن حال، تشخیص مسیر حق از باطل به آسانی میسر نیست. این ویژگی به صراحت در كلام مولای متقیان علی علیه السلام ذكر شده است. شریف رضی در نهج‌البلاغه سخن حضرت را در این باب نقل نموده است:
إِنَّ الْفِتَنَ إِذَا أَقْبَلَتْ شَبَّهَتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ نَبَّهَتْ ینْكَرْنَ مُقْبِلَاتٍ وَ یعْرَفْنَ مُدْبِرَات۲.
آخر الزمان كه آبستن فتنه‏ها‏ی بی شمار است ۳ زمانی است كه باطل به صورت حق جلوه می‏كند و دعوت‌كنندگان آن شبیه دعوت‌كنندگان به هدایت و ارشاد هستند. دینداران به سبب تمسک به تزویر و ریا و تظاهر به حق، بی ‏دین می‌شوند در حالی كه دم از دین و دینداری می‌زنند. این اتفاق در زمان مولای متقیان علیه السلام نیز به وقوع پیوست. لشكریان علی علیه السلام به هنگام جنگ نهروان، به شدت مردد شدند؛ چرا كه در مقابل خویش، چهره‏ها‏یی پینه‌بسته از شدت عبادت و حافظان و قاریان قرآنی را می‌دیدند كه بارها در ركاب پیامبر شمشیر زده‏اند. در روز عاشورا نیز كسانی كه سر بریده امام حسین علیه السلام را به خون مباركش آغشته کرده بودند، به هنگام آوردن سر، تكبیر می‌گفتند، همان گونه كه در شام افرادی بودند كه خبر شهادت حضرت علی علیه السلام در محراب مسجد آن‌ها را متعجب كرد به طوری كه می‌پرسیدند: مگر علی علیه السلام هم نماز می‌خواند؟!
اما تفاوت میان مردم آخر الزمان و كسانی كه در زمان ائمه علیهم السلام می‌زیستند، همان حضور امامان معصوم علیهم السلام است. در آخر الزمان مردم از وجود امام حاضر بی بهره‏اند و این تكلیف مؤمنان را در آن

1.نهج‌‌البلاغه، خطبه ۱۴۷

2.نهج ‌البلاغه، خطبه ۹۳

3.فضائل پنج‏تن در صحاح شش‏گانه اهل سنّت، ج۴، ص۳۵۱

صفحه از 198