در نظام اسلامی، سرمایه‌داران و ثروتمندان مسئولیتی بر عهده دارند كه در نهج‌البلاغه به آن‌ها اشاره شده است. حضرت علی علیه السلام ضمن بر شمردن انحرافات اقتصادی آخر الزمان دستور خداوند به ثروتمندان را خاطر نشان می‌سازد:
أْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ عَضُوضٌ یعَضُّ الْمُوسِرُ فِیهِ عَلَى مَا فِی یدَیهِ وَ لَمْ یؤْمَرْ بِذَلِكَ قَالَ اللهُ‏ سُبْحَانَهُ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَینَكُمْ تَنْهَدُ فِیهِ الْأَشْرَارُ وَ تُسْتَذَلُّ الْأَخْیارُ وَ یبَایعُ الْمُضْطَرُّونَ وَ قَدْ نَهَى رَسُولُ اللهِ صلی الله علیه و آله عَنْ بَیعِ الْمُضْطَرِّینَ^۱.
نظام اقتصادی در آن دوران به گونه‌ای خواهد بود كه فرمان خداوند بر بخشش به دیگران نادیده گرفته شده و ثروتمندان از انفاق كردن پرهیز می‌كنند. حضرت با استفاده از لغت «عضوض» كه به معنای گزنده است، ناهمواری و دشواری شرایط را توصیف می‌نماید. این ناهمواری و سختی به سبب زیر پا نهادن فرمان الهی و روی آوردن به حب مال و بخل است كه این خود یكی از ارزش‏های دگرگون شده آخر الزمان است. توضیح این كه در آن دوره با وجود تمامی ‌امكانات مادی و تنوع اسباب و وسایل رفاهی، عده‌ای كه مقدار قابل توجهی از سرمایه‏ها‏ و ثروت جامعه میان آن‌ها در گردش است، با اجتناب از پرداخت حقوق واجب و مستحبی كه بر عهده دارند و هم‌چنین با وضع قوانین و احكام كه موجب انباشتگی ثروت می‌شود، بر فاصله طبقاتی جامعه می‌افزایند.
از دیگر اوصاف جامعه آخر الزمان كه در سخنان نقل شده از حضرت علی علیه السلام به چشم می‌خورد، خرید و فروش و به طور كلی معامله اقتصادی با كسانی است كه از بعد مادی ضعیف هستند و برای ادامه زندگی همراه با حداقل امكانات، ناچار به تن دادن بر این معاملات هستند. این نوع معامله‏ها‏ را هر صاحب وجدانی آگاه نمی‌پذیرد و بر منصفانه نبودن آن اذعان می‌كند. روایاتی نیز در این باب وارد شده است. شیخ طوسی بابی به نام «باب كراهیة مبایعة المضطر» در كتاب الاستبصار آورده است ^۲.
اگر ارزش‏ها‏ی دینی در نظام اقتصادی جریان داشته باشد، ثروت در جامعه به درستی توزیع می‌شود و تمامی‌افراد از رفاه كافی برخوردار می‌شوند. فقرا سهم خویش را از اموال توانگران دریافت می‌كنند، ثروتمندان با بذل بخشی از اموال خویش، مسئولیت خویش را در قبال فقرا به انجام می‌رسانند و از امتحانی بزرگ، سربلند بیرون می‌آیند. این جامعه، همان است كه همواره در روایات معصومین علیهم السلام از آن به نیكی یاد شده است. اما آخر الزمان شاهد توانگرانی بخیل و فقرایی مضطر خواهد بود كه در آن اجتماع، ثروتمندان به انباشت ثروت مشغولند و فقرا ناچارند به حداقل مواهب مادی و رفاهی قناعت كنند. بر كسی پوشیده نیست كه اغلب انحرافات و کژی‏ها‏، از فقر و ناداری به وجود می‌آید. به فرموده پیامبر صلی الله علیه و آله از فقر تا كفر راهی نیست ^۳. در