سبک‌شناسي سيوطي در « اللئالي المصنوعه » - صفحه 205

ب) تدوین مستدرک

در سال 905 وی استدراکی بر نسخه اولیه مینویسد و آن را «الموضوعات الکبری» نام گذاری میکند.

ویژگی‌های این نسخه

1. استئناف التعقبات علی وجه المبسوط.
2. إلحاق موضوعات کثیرة فاتت أبا لفرج.
نکته: مشکل بودن الحاق این نسخه به نسخه قبلی و لزوم و دشواری از بین بردن تمامی نسخه‌های آن باعث میشود او هر دو نسخه را نگه دارد ولی اعتماد و معیار را بر نسخه «الموضوعات الکبری» قرار میدهد.

منهج علمی

1. نقل مستقیم حدیث از همان منبعی که ابن جوزی حدیث را از آن نقل کرده؛ پس به صرف نقل او اعتماد نمی‌کند.
2. نقل سند حدیث از منبع و حذف اسناد ابن جوزی به منبع حدیث.
مثال: حدیث خلقت خداوند از عرق اسب مخلوق
سند الموضوعات ابن جوزی: أنبأنا أبو الفضل محمد بن ناصر الحافظ قال أنبأنا أبوبکر أحمد بن علی بن عمر بن الخلف الشیرازی قال أنبأنا أبو عبد الله محمد بن عبد الله الحاکم النیشابوری (صاحب مستدرک) قال أخبرنی إسماعیل بن محمد بن الفضل بن محمد بن محمد الشعرانی قال أخبرت عن محمد بن شجاح العجلی قال أخبرنی حبان بن هلال عن حماد بن سلمة عن أبی المهزم عن أبی هریرة........... .
سند اللآلی المصنوعة سیوطی: (الحاکم) أنبأنا إسماعیل بن محمد الشعرانی أخبرت عن........... أبی هریرة.............
نتیجه: ابن جوزی سند خودش به حدیث را نقل میکند اما سیوطی طریق مؤلف کتاب منبع را.
3. قرار دادن رمز (ج) برای احادیثی که أبو عبد الله الحسین بن ابراهیم الجوزقانی۱ آورده است. او مجموعاً 31 طریق را به استناد جوزقانی ذکر کرده است. در برخی موارد تأیید وضع، در بعضی دیگر رد وضع و یا متهم به وضع را از گفته او استفاده کرده است.

1.. الحافظ الامام أبو عبد الله الحسین بن ابراهیم بن الحسین بن جعفر الهمذانی مصنف کتاب الأباطیل و هو محتو علی أحادیث موضوعة و واهیة... قد بین بطلان أحادیث واهیة بمعارضة أحادیث صحاح لها (تذکرة الحفاظ،‌ج۴، ص۱۳۰۸).

صفحه از 222