مصداق سعادت خواهد بود.۱ متفکران اسلامی به این بحث پرداخته‌اند. شاید بتوان این اندیشوران را به دو گروه تقسیم نمود؛ متفکرانی مانند فارابی، ابن سینا، سهروردی، اخوان الصفا و ملا صدرا در شمار معتقدان به تفسیر «غایت غالب» به شمار می‌آیند که سعادت را فقط در اتصال به عقل فعال و استغراق در شهود عالم ملکوت می‌دانند و هر چیز دیگری تنها در صورت کمک به این حالت، در شمار مطلوبات آدمی قرار می‌گیرد. در مقابل، متفکرانی مانند خواجه نصیر طوسی، ابن مسکویه، محمدمهدی نراقی و ملا احمد نراقی، مدافع تفسیر «غالب جامع» از سعادت هستند که معتقدند سعادت مؤلفه‌های مختلف دارد و هر کدام ارزش استقلالی دارند؛ به گونه‌ای که فقدان یکی به سعادت آسیب می‌رساند.۲
در قرن نوزدهم پس از جدایی روانشناسی از فلسفه، رویکرد لذت‌گرایی در آثار روان‌شناسان به وضوح مشهود بود. ویترسو در این زمینه بویژه به جیمز۳ ، ثرندایک۴ ، وونت۵ و فروید۶ اشاره دارد؛ هر چند که لذت‌گرایی در قرن بیستم در بیشتر متون روانشناسی به شکلی خود را نشان داد، اما تردید نیست که رویکرد روانشناسی در هزاره جدید، بویژه روانشناسی مثبت‌گرا بیش از آن که بر رویکرد لذت‌گرا مبتنی باشد، بر پایه رویکرد سعادت‌گراست.۷ داینر۸ ، لوکاس۹ و اوشی۱۰ در کتاب راهنمای روانشناسی مثبت‌گرا بیان می‌دارند که از زمان‌های بسیار دور، همیشه این سؤال مطرح بوده است که «چه چیزی باعث خوشبختی و بهزیستی می‌شود». هر یک از پژوهشگرانی که در این حیطه به کار پرداخته‌اند، عوامل و ابعاد خاصی، معرفی کرده‌اند که هر فردی که واجد این خصوصیات و ابعاد باشد، نسبتی از بهزیستی روانی۱۱ دارد.۱۲ روان‌شناسان در باره معنای این اصطلاح کمتر سخن گفته و بیشتر به مؤلفه‌ها و عوامل آن پرداخته‌اند، همان گونه که اصطلاح
1.. اخلاق در قرآن، ج۱، ص۹۸.
2.. شادکامی و ساخت آزمون آن از دیدگاه اسلام، ص۷۰.
3.. James
4.. Thorndik
5.. Wundt
6.. Freud
7.. «اثر بخشی مداخلات روانشناسی مثبت‌گرا جهت افزایش نشاط، خشنودی از زندگی، معناداری زندگی و کاهش افسردگی؛ تدوین مدلی برای اقدام».
8.. Diner, E.
9.. Lucas, R, E
10.. Oishi, S.
11.. Subjective Well-being.
12.. E. Diner et al., "Happiness", Handbook of Positive Psychology, Edited by: C. R. Snyder Shane J. Lopez.
