بیان دارند. بدین منظور باید معنا و مفهوم سعادت را در متون اسلامی به دست آورد. مسأله این بررسی معنای سعادت و مؤلفه‌های احساس خوشبختی است. سؤال این است که معنای اولاً سعادت چیست و چه ماهیتی دارد؟ ثانیاً احساس سعادتمندی دارای چه مؤلفه‌هایی است؟ تنها مهم این نیست که ماهیت سعادت چیست، مهم این است که با توجه به واقعیت‌های زندگی، سعادتمندی چگونه احساس می‌شود و دارای چه ابعادی است؟ با مشخص شدن این نکات، می‌توان تصویر روشنی از ماهیت و ابعاد سعادت به دست آورد و سعادت را بر اساس آن، روایات تحلیل کرد و جایگاه هر کدام را در گستره این مفهوم مشخص ساخت و نظام میان آنها را کشف کرد و مناسباتشان را مشخص ساخت.
بررسی این مسأله و پاسخ دادن به پرسش‌های آن متوقف بر شناخت دقیق سعادت است. در مفاهیم اسلامی، نخست باید تعریف دقیق آن را به دست آورد و سپس ابعاد و مؤلفه‌های احساس سعادتمندی آن را شناسایی نمود.
معناشناسی
برای به دست آوردن تعریف سعادت، نخست به تحلیل واژگانی می‌پردازیم و سپس معنای سعادت در اسلام را بررسی می‌کنیم.
دیدگاه لغت‌شناسان
لغت‌شناسان با تعبیرها و روش‌های مختلفی به تعریف واژه «سعد» پرداخته‌اند. برخی مانند خلیل فراهیدی و فیومی، با استفاده از روش تعریف به تضاد، سعادت را ضد نحوست دانسته‌اند.۱ برخی نیز مانند طریحی، با استفاده از همین روش آن را ضد شقاوت معرفی کرده‌اند.۲ برخی مانند ابن منظور، هم از روش پیش‌گفته استفاده کرده‌اند و هم واژه‌ای مثبت برای تبیین معنای این واژه به کار برده‌اند. ابن منظور با استفاده از واژه «یمن» و همچنین با استفاده از ضد آن (نحوست و شقاوت)، سعادت را به معنای میمنت و ضد نحوست و شقاوت تعریف می‌کند.۳
ابن فارس نیز با استفاده از همین دو روش، به تعریف سعادت پرداخته، با این تفاوت
1.. کتاب العین؛ مصباح المنیر ماده سعد.
2.. مجمع البحرین، ماده سعد.
3.. لسان العرب، ماده سعد.
