اهل گناهاند(اصحاب المشئمه) و کسانی که گاهی دچار گناه میشوند(اصحاب المیمنة)، نسبت به گناه، رغبت و نسبت به معصیت، کراهت دارد. امام علی علیه السلام در باره حالت گناه اهل ایمان میفرماید: «و یزیّن له روح الشهوة؛ روح شهوت، گناه را برای او تزیین میکند.»۱ در این حالت، گناه زیبا و خواستنی جلوه میکند که به کارکرد اصلی روح الشهوة مربوط است.
از آنچه گذشت، روشن میشود که در بعد تشریع زندگی نیز دو مؤلفه رغبت به طاعت و کراهت از معصیت، زیر مجموعه احساس رضامندی قرار گرفته و در نتیجه جزء مؤلفههای احساس سعادتمندی به شمار میروند. بدون این دو نیز نمیتوان به احساس سعادتمندی دست یافت و آن را تجربه نمود.
اما اگر واکنش فرد به این موقعیت منفی باشد، از دستور خداوند متعال دچار
سخط میشود و لذا نسبت به بایدها، کراهت و نسبت به نبایدها رغبت پیدا میکند؛ همان گونه که در اصحاب المشئمة و یا هنگامه گناه اصحاب المیمنة وضعیت این گونه است.
تحلیل و جمعبندی
از مجموع آنچه گذشت، به دست آمد که زندگی انسان چهار قسم دارد: