وَ اللَّهِ مَنْ أَحَبَّ وَ أَنْكَرَهَا مَنْ أَبْغَضَ؛ وَ هُوَ قَوْلُهُ: «فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ» . ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه ‏السلام : كَانَ التَّكْذِيبُ ثَمَّ. (18: ج1، ص436؛ 21: ج5، ص244) به راستى، خداوند متعال خلق را آفريد. آن گاه كسى را كه دوست داشت، از آن چيزى خلق كرد كه بدان محبّت داشت؛ و آنچه را دوست داشت، از طينت بهشت آفريد. و كسى را كه دشمن داشت، از آنچه مبغوضش بود آفريد؛ و آن را كه دشمن داشت از طينت آتش آفريد. سپس همه را در عالم ارواح (الظلال) برانگيخت.
راوى پرسيد: عالم ارواح (الظلال) چيست؟ فرمود: آيا سايه خويش را در مقابل آفتاب ديده‏اى؟ چيزى هست، امّا در واقع، چيزى نيست. آن گاه از ميان آنها پيامبران را برانگيخت. آنها ارواح را به اقرار به خدا فراخواندند. اين است معناى كلام الاهى: «و اگر از آنها بپرسى چه كسى آنها را آفريده است، به يقين، خواهند گفت: خدا». سپس آنها را به اقرار بر نبوّت پيامبران فراخواند. برخى انكار كردند و برخى اقرار. سپس آنها را به اقرار به ولايت ما فراخواند. آنان كه محبوب خدا بودند، اقرار كردند و آنها كه خداوند دشمنشان داشت، انكار كردند. اين است معناى آن كلام الاهى كه فرمود: «ايمان نياورند به آنچه پيش از اين تكذيب كرده بودند». آن گاه امام باقر عليه ‏السلام فرمود: تكذيب همانجا تحقّق يافت.

3ـ1ـ5) امام باقر و امام صادق عليهماالسلام فرمودند:

إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْخَلْقَ وَ هِيَ أَظِلَّةٌ؛ فَأَرْسَلَ رَسُولَهُ مُحَمَّداً صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمفَمِنْهُمْ مَنْ آمَنَ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ كَذَّبَهُ. ثُمَّ بَعَثَهُ فِي الْخَلْقِ الآخَرِ، فَآمَنَ بِهِ مَنْ كَانَ آمَنَ بِهِ فِي الْأَظِلَّةِ، وَ جَحَدَهُ مَنْ جَحَدَ بِهِ يَوْمَئِذٍ. فَقَالَ: «فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا بِهِ مِنْ قَبْلُ» . (15: ج2، ص126؛ 21: ج5، ص259) خداوند خلق را آفريد، در حالى كه ارواح بودند. آن گاه رسول خويش محمّد صلى‏ الله‏ عليه‏ و‏ آله ‏وسلمرا براى آنها فرستاد. برخى از آنها به او ايمان آوردند و برخى تكذيبش كردند. سپس او را در عالم ديگر براى همين خلق برانگيخت. كسى به او ايمان آورد كه در عالم ارواح ايمان آورده بود و كسى انكارش كرد كه در همان روز انكارش كرده بود. اين است كه (خداوند متعال) فرمود: «ايمان نياورند به آنچه