انسان در عالم اظلّه و ارواح: آيات و احاديث

محمّد بيابانى اسكويى‏ ^۱

چكيده: خداوند معرفت خود را به صورت فطرى، به انسان و بلكه به همه حيوانات عطا فرموده است. اين معرفت در عالم ذرّ و عالم ارواح به انسان عطا شده است. خلقت ارواح قبل از اجساد، با استناد به روايت بررسى شده و پس از بيان تواتر روايات، نكته‏هايى به عنوان نتيجه بررسى روايات، ذكر شده است.
فرقه فرقه بودن ارواح با توجّه به عبارت «الأرواح جنود مجنّدة» تبيين و معناى جنود مجنّده بررسى شده است، نظريّات استاد مصباح درباره اين روايات، بيان و نقد و بررسى شده، به تواتر روايات و نكات حاصله اشاره و روايات متفرّقه در اين باب نيز ذكر شده است.

كليد واژه‏ها: معرفت خداوند / معرفت فطرى / خلقت روح و جسم / عالم ارواح / عالم ذرّ / جنود مجنّده / عالم ذرّ ـ بررسى روايى / معرفت فطرى در عالم ذرّ.

عالم ارواح و عالم ذر و معرفت فطرى خدا

بر اساس معارف صريح قرآنى و احاديث امامان اهل بيت عليهم ‏السلام معرفت خداوند متعال، فطرى بشر بلكه فطرى همه حيوانات است؛ حتّى گياهان و جمادات هم از معرفت خداى تعالى بهره‏اى دارند. هيچ موجودى در خلق نيست جز آنكه خدا را مى‏شناسد و با زبان خاصّ خود، خداوند متعال را تسبيح مى‏گويد. ما در اينجا از اين بحث كه همه موجودات، چگونه و كجا حامل اين معرفت شده‏اند و تسبيح آنها