حديث يوم الدار پژوهش و بررسى - صفحه 41

وصىّ و وارث قرار داد و براى من نيز، مانند پيامبران پيشين، وزيرى از خاندانم قرار داده است.» همچنين گزارش ابن‏طاووس كه پيامبر فرمود: «خداوند نام او را به من اعلام داشته؛ امّا به من امر فرموده است كه شما را فرا خوانم....»
گويا اين مطلب اشاره است به كلام الاهى كه دعاى حضرت موسى عليه ‏السلام را نقل مى‏كند:
و اجعل لي وزيرا من أهلي * هارون اخي * اشدد به أزري * و أشركه في أمري * كي نسبّحك كثيرا * و نذكرك كثيرا. (طه (۲۰) / ۲۹ ـ ۳۴)
و آيه:
و أخي هارون.... فأرسله معي ردءا يصدّقني... * قال سنشدّ عضدك بأخيك.... (قصص (۲۸) / ۳۴ ـ ۳۵)
پس مراد از وزير، كسى است كه تمام شئون پيامبر خاتم را داشته باشد، به جز نبوّت؛ يعنى بازوى پيامبر را محكم دارد، در حمل بارهاى سنگين نبوّت ـ مانند تدبير امور و تبليغ رسالت‏ـ به او كمك رساند، از او و دينش دفاع كند، حامل اسرار علوم الاهى باشد و مشقّتها و آزارها را در اين راه تحمّل كند.
روشن است كه چنين ويژگيهايى را تنها در كسى مى‏توان يافت كه خداى سبحانه انتخابش كند، نه اينكه انسانها او را برگزينند. اين ويژگى‏هاـ از عصمت و مكارم اخلاق‏ـ امرى واقعى است كه به عنايت الاهى در اين فرد، تحقّق مى‏يابد، نه اينكه فقط به سبب سبقت در بيعت با پيامبر، محقّق شود. پس كلام پيامبر كه فرمود: «كدام‏يك از شما وزارت مرا مى‏پذيرد؟» براى اتمام حجّت بر آنها بود.
پنجم: ظاهر حديث با تمام طرق و الفاظ آن، مى‏رساند كه پيامبر از آنها فقط ايمان به خود را نخواست تا فردى كه وزارت را مى‏پذيرد، وصىّ و خليفه و وزير و ولىّ او باشد؛ بلكه از آنها خواست كه پس از ايمان، وزارت او را بپذيرد. (72: ج 2، ص 232 به بعد؛ 21: ج 2، ص 278 به بعد، 44: ص 144 به بعد؛ 26: ج 1، ص 352 به بعد؛ 68: ج 3، ص 60 به بعد؛ 42: ص 41 به بعد؛ 1/75: ج 1، ص 119 به بعد) لذا فرمود: «كدام‏يك از شما وزارت مرا مى‏پذيرد؟» اگر وزارت، اخوّت، وراثت، وصايت، ولايت و خلافت، از نتايج همان

صفحه از 60