عزّت‏ مدارى در حادثه عاشورا و تبلور آن در سيره حضرت زينب عليها السلام‏ - صفحه 9

اين، تبلور عزّت نفس در سپاه به ظاهر مغلوب امام حسين و بازماندگان ايشان، آنها را به فاتحان هميشه تاريخ مبدّل نمود. بدون شك، عقيله بنى‏هاشم حضرت زينب كبرى(س) از جمله تأثيرگذارترين شخصيّتهاى اين واقعه است كه با عزّت و اقتدار، رسالت شهداى كربلا را به سرمنزل مقصود رساند.

مفهوم‏شناسى عزّت‏

«يكى از اهداف مهم تربيت اين است كه انسان به گونه‏اى تربيت شود كه اعتلاى روحى بيابد و خود را از پستى و فرومايگى رها ساخته، حرمت، شرافت و شخصيّت براى خود قائل شود و بزرگوارى خود را در همه حال حفظ نمايد.» (آملى، 1369، ص 21-23) حاصل اين نوع تربيت، انسان با صلابتى است كه سختى و راحتى و شكست و پيروزى او را به سستى و تباهى نخواهد كشاند و هرگز تن به خوارى و زبونى نخواهد داد. اين عزت و اقتدار كه منشأ الاهى دارد، ارمغان خداوند است به دوستانش. «هركس سربلندى و عزّت مى‏خواهد، سربلندى و عزّت يكسره از آن خداست.» (فاطر (۳۵)/۱۰)خداوند خود را متكفّل تدبير و برآوردن عزّت انسان مى‏سازد؛ از اين‏رو، يكى از اوصاف خود را «ربّ العزّه» مى‏داند. (صافّات(37)/180) اين وصف نشانگر آن است كه خداوند مالك وصاحب عزّت، تدبيرگر عزّت و عزّت‏پرور است. (4: ص 192) عزّت كه همواره با صلابت و شكست‏ناپذيرى متقارن است، عبارت است از: «حالتى كه به انسان استوارى مى‏بخشد تا مغلوب هيچ چيز و هيچ‏كس نگردد.» (11: ص 332-333) عزّت نفس يكى از مهم‏ترين عوامل مؤثّر در سلامت روان است. عزّت نفس بالا مانع از مقهور شرايط شدن است. تحقيقات كوپر اسميت بيانگر اين نكته است كه افرادى كه از عزّت نفس بالايى برخوردارند، با بهره‏گيرى از استعدادهاى خود به ابراز وجود مى‏پردازند و به راحتى، تحت تأثير عوامل محيطى قرار نمى‏گيرند. همين ابراز وجود، از تسليم شدن انسانهاى با عزّت نفس بالا ممانعت مى‏كند زيرا «عزّت نفس، اعتماد به توانايى خود در انديشيدن

صفحه از 22