تجزيه و تحليل ادبى خطبه حضرت زينب (س) در كوفه‏ - صفحه 118

و مددكار مردم بود.
ألا ساء ما تزرون و بعداً لكم و سحقاً.
چه بد گناهى را مرتكب شديد؛ نفرين و مرگ بر شما باد.

از اين رو، حضرت زينب(س) هلاكت و دورى از رحمت خدا را براى كوفيان آرزو مى‏كنند.
فلقد خابَ السعيُ و تَبَّت الأيدي.
هر آينه سعى و تلاش، مأيوس و دستها بريده خواهد شد.

در اسناد فعل «خاب» به مصدر «السعى» مجاز عقلى وجود دارد. حضرت زينب(س) با اين تعبير، بيان مى‏دارند كه كوفيان در كوشش خود در مسير رسيدن به اهداف دنيوى خود، نااميد خواهند شد؛ چرا كه بعضى از آنان با وعده و وعيد حكومت براى رسيدن به جاه و مقام دنيايى يا براى زر و سيم، دست به اين جنايت هولناك زده بودند. از اين رو، آن حضرت(س) اميد آنان را به يأس مبدّل مى‏كنند و آنها را مورد نفرين قرار مى‏دهند.
جمله «تَبَّت الأيدي» از قرآن اقتباس گرديده و يادآور جنايت سردمداران كفر و شرك، نظير ابولهب است كه در قرآن مورد نفرين الاهى واقع شده‏اند. آرى، جنايت كوفيان نيز كمتر از ابولهب، ابوجهل و ديگر اسطوره‏هاى كفر صدر اسلام نيست؛ بلكه شايد جرم اين گروه بسى سنگين‏تر از گناه آنان باشد؛ چرا كه آنان با تزوير و نيرنگ خود، ابتدا امام حسين عليه السلام را دعوت كردند سپس او را به قتل رساندند.
و خَسرَت الصَّفْقَةُ و بؤتُم بغضب من اللَّه و ضربت عليكم الذلَّةُ و المَسْكَنَةُ.
معامله زيان داد و شما درخور خشم خدا، و گرفتار خوارى و تنگدستى شديد.

«الصَّفْقَة» به معناى زدن كف دست بر كف دست ديگر است به طورى كه صدا دهد (5: مادّه صفق) و اين كار در معامله انجام مى‏شود. بنابراين مى‏توان گفت كه منظور حضرت زينب (س) اين است كه مردم كوفه در اين معامله خود ضرر كرده‏اند. آنها به

صفحه از 125