تجزيه و تحليل ادبى خطبه حضرت زينب (س) در كوفه‏ - صفحه 123

در همين زمينه، در كتاب‏هاى تفسير، ذيل آيه «فما بكت عليهم السماء و الأرض» (دخان (۴۴) / ۲۹) امام صادق فرمودند كه آسمان و زمين بر امام حسين عليه السلام و «يحيى‏بن زكريّا» بعد از كشته‏شدنشان گريه كرد. (19: ص 451؛ 26: ص 291)
اين باران خونين، زنگ خطرى بر اعمال زشت مردمان كوفه و حوالى آن بود تا نكوهش اعمالشان از سوى آسمانها نيز تأييد گردد. البتّه اين مجازات دنيايى است و عذاب دردناك و خواركننده آخرت هنوز در پيش است و گريبان مجرمان را خواهد گرفت؛ بدون اينكه در قيامت، از جانب كسى حمايت شوند و مورد شفاعت قرار گيرند.
فلا يستخفّنّكم المَهَلُ فإنَّه لا يَحْفُزُهُ البِدارُ.
مهلت دادن به شما، باعث تخفيف عذابتان نخواهد شد؛ چرا كه عجله كردن، خدا را به عذاب فورى بر نمى‏انگيزد.

مهلتها و فرصتها هرگز مانع عذاب الاهى نيست. اگر در انتقام خدا تأخيرى مى‏افتد، دليل بر تخفيف عذاب نيست. به عبارت ديگر، كوفيان گرفتار سنّت استدراج الاهى شدند. اين جمله حضرت زينب (س) يادآور جملات گهربار على‏بن ابى‏طالب عليه السلام است كه فرمود: «اگر خداوند به ظالم فرصت دهد، انتقام گيرى از او فراموش نمى‏گردد و خدا در كمين ظالم است.» (۲۲: خطبه ۹۶)
در اسناد فعل «يستخّف» به فاعل «المهل» مجاز عقلى وجود دارد. حضرت زينب (س) با اين اسلوب تأكيد مى‏ورزند كه عجله، خداوند را به نازل كردن عذاب بر بندگان وادار نمى‏كند؛ چرا كه حكمت خداوند با وقار و حلم همراه است و براى نزول عذاب، فرصتى مناسب مقدر مى‏شود.
و لا يُخافُ فوتُ الثأر و إنَّ ربّكم لَبِالمِرصادِ.
بيمى نمى‏رود كه انتقام فراموش شود؛ چرا كه پروردگارتان در كمين است.

حضرت زينب(س) به صراحت، تأكيد مى‏ورزند كه اين جنايت بى‏پاسخ

صفحه از 125