ساختارها به صورت جدا از هم بررسى شوند.
7. تحليل گفتمان ادبى خطبههاى حضرت زينب(س)
در تحليل گفتمان ادبى خطبههاى حضرت زينب (س) ابتدا به بافت موقعيّتى آن مىپردازيم و سپس با تحليل بافت متنى آن، نتيجه مىگيريم كه بافت متنى خطبهها به زيبايى، متناسب با بافت موقعيّتى آنها آمده است.
7-1) تحليل بافت موقعيّتى خطبهها
خطبههاى حضرت زينب(س) هر كدام داراى موقعيّتى خاص است كه اسلوبى خاص را هم مىطلبد.
خطبه ايشان در كوفه، در ميان مردم بوده است؛ مردمى كه استاد مطهّرى مهمترين عامل در اقدام آنها به قتل فرزند رسول خدا صلى اللَّه عليه وآله را جهالت آنان مىداند و در واقع امام حسين، شهيد فراموشكارى مردم شد. (13: ص 47-48) همين مردم اگرچه اهل بيت پيامبر صلى اللَّه عليه وآله را تنها گذاشتند، ولى بعدها جوانههاى نهضت مقاومت و بيدارى در ميان آنها آشكار و به صورت قيام توّابين و مختار، روييده شد و به حكومت هزارماهه بنىاميّه خاتمه داد. (12: ص 91) در حقيقت، تأثير اين خطبه در مردم، اوّلين بذرهاى اين قيامها را در وجود آنها كاشت. لذا واجب بود كه اين خطبهها به صورتى ايراد شود كه بيشترين تأثير را در آنها بگذارد و وجدان خفته آنان را بيدار كند.
خطبه حضرت زينب (س) در مجلس ابنزياد و مجلس يزيد، در مقايسه با خطبه ايشان در كوفه، موقعيّتى متفاوت دارد و اسلوبى ديگر را اقتضا مىكند. ابنزياد و يزيد هدفى جز تحريف واقعه كربلا و جلوگيرى از ابلاغ رسالت حسين عليه السلام بعد از شهادت او نداشتند. آنها در پى معرّفى كردن شهادت امام على عليه السلام و امام حسين عليه السلام
