تحليل گفتمان ادبى خطبه ‏هاى حضرت زينب(س) - صفحه 141

نظرت در مورد آنچه خداوند بر سر برادرت و پدرت آورد چيست؟ با آرامشى خاص و كلامى ساده و استوار و آهنگى آرام، فرمود: «ما رأيت إلّا جميلاً. هولاء قوم كتب اللَّه عليهم القتل، فبرزو إلى مضاجعهم...»۱
2. به كار گيرى اسلوب بلاغى «القول بالموجب» كه يك نوع آن عبارت است از اثبات صفتى براى چيزى يا شخصى و آوردن حكمى بر اساس آن كه خود باعث نفى آن صفت از فرد مقابل مى‏شود. اين اسلوب به زيبايى در قرآن آمده است. «يقولون لئن رجعنا إلى المدينة ليخرجن الأعزّ منها الأذلّ وللَّه العزّة ولرسوله وللمؤمنين.» (منافقون (۶۳) / ۸) در اين آيه، منافقان خود را عزيز و مؤمنان را ذليل مى‏دانند و در مقابل، خداوند بدون اينكه بگويد منافقان عزيز نيستند، عزّت را مختصّ به خود و رسولش و مؤمنان مى‏داند و در واقع، با به كار بردن جمله مثبت، عزّت را از منافقان نفى مى‏كند. (16: ص 337) حضرت زينب(س) هم آنجا كه ابن‏زياد در خطاب به او، خدا را شكر مى‏كند كه آنها را رسوا كرد، با به‏كارگيرى اين اسلوب مى‏گويد: «خداوند را سپاس مى‏گويم كه ما را با (انتخاب) پيامبر (از ميان ما) گرامى داشت و از پليدى پاك و تطهير كرد. تنها فاسق است كه رسوا مى‏شود و دروغگو است كه تكذيب مى‏شود و ما هيچ يك از اين دو گروه نيستيم.» حضرت زينب در اينجا به زيبايى، كلام ابن‏زياد را از اهل بيت، نفى مى‏كند و به صورت غيرمستقيم، آن را به خود ابن‏زياد نسبت مى‏دهد.
7-2-3) تحليل بافت متنى خطبه حضرت زينب(س) در مجلس يزيد
در اين خطبه نيز همانند خطبه ايشان در ميان مردم كوفه، مى‏توان بافت متنى آن را به دو قسمت بافت كلّى يا بنايى و بافت ساختارى تقسيم كرد.
7-2-3-1) تحليل بافت بنايى خطبه حضرت زينب(س) در مجلس يزيد

1.به جز زيبايى نديدم. آنان قومى بودند كه خدا كشته شدن را بر آنان نوشته بود، پس به سوى آرامگاههاى خود رفتند.

صفحه از 148