تحليل گفتمان ادبى خطبه ‏هاى حضرت زينب(س) - صفحه 146

بنات رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وآله سبايا؟»1«كيف ترتجى مراقبة ابن من لفظ فوه أكباد الأزكياء ونبت لحمه من دماء الشهداء؟»2 «...منتحياً على ثنايا أبى‏عبداللَّه، سيّد شباب أهل الجنّة تنكتها بمخصرتك»3

7-3) تأثير خطبه‏هاى حضرت زينب(س)

با توجّه به تمام ساختارهاى متنى و غير متنى كه به آن اشاره شد، مى‏توان گفت كه اين خطبه‏ها داراى تأثير عميقى بوده‏اند. در بررسى تأثيرات اين خطبه‏ها، مى‏توان به نقش مهم و غيرقابل انكار آنها در بيان رسالت كربلا و جلوگيرى از تحريف آن توسط يزيديان اشاره كرد. ولى براى درك بيشتر اين تأثيرات، مى‏توان به روايات و كلام برخى از مورّخين مسلمان و حتّى غير مسلمان استناد كرد.
بعد از به اتمام رسيدن خطبه حضرت در كوفه، راوى مى‏گويد: «به خدا قسم، در اين هنگام، مردم را ديدم كه سرگردان، گريه و زارى مى‏كردند در حالى كه انگشتان خود را (از شدّت گريه) در دهان كرده‏اند. و در كنار خود پيرمردى را يافتم كه گريه مى‏كرد؛ در حالى كه محاسن او از اشكان چشمش خيس شده بود و او با خود مى‏گفت: پدر و مادرم فداى شما باد! پيرانتان بهترين پيران و جوانانتان بهترين جوانان و زنانتان بهترين زنان و نسل شما بهترين نسلها، كه خوار و مغلوب نمى‏شوند». (11: ص 174)
در مورد تأثير خطبه ايشان در مجلس ابن‏زياد و يزيد، مورّخان آن را از عوامل مهمّ سقوط حكومت بنى‏اميّه دانسته‏اند. كورت فريشر در كتاب خود با نام امام حسين و ايران، در مورد خطبه ايشان در مجلس يزيد مى‏نويسد: «هنوز صحبت

1.اى پسر آزادشده جدّ بزگوار ما، آيا از عدل است كه تو زنان و كنيزكان خود را در پرده بنشانى و پرده‏نشينان رسول خدا صلى اللَّه عليه وآله را اين طرف وآن طرف برانى؟

2.چگونه مى‏توان اميد بست به دلسوزى كسى كه مادرش جگر پاكان را جويده است و گوشتش از خون شهيدان روييده؟

3.در حالى كه با چوب دستى بر لب ودهان اباعبداللَّه سيّد جوانان اهل بهشت، مى‏زنى.

صفحه از 148