مقدّمه
چنانچه عاشورا را پديدهاى بدانيم كه به وجود آورنده آن حسينبن على عليه السلام است، پرورشدهنده اين پديده زينب بنت على عليه السلام خواهد بود. به يقين، زينب قسمتهاى مهمى از پرورش عاشورا را به عهده داشته است.
اگر امام حسين عليه السلام پس از نوشيدن شهد شهادت، نمىتوانست علىالظاهر عهدهدار رهبرى نهضت خود باشد تا آن را به سر منزل مقصود برساند، زينب كبرى(س) اين مهم را عهدهدار شد و بىجهت نيست كه ملقّب به لقب «شريكة الحسين» گرديد. اگر امام حسين عليه السلام در عاشورا با تيزى شمشيرخود، دشمنان اسلام را از پاى در آورد، زينب(س) بعد از شهادت برادرش، با تيزى زبان خود با دشمنان جنگيد. (4: ص 11)
جِراحاتُ السنانِ لَها التيامُوَ ما يَلتامُ ما جرحَ اللّسانُ۱
زخمهاى نيزه التيامپذير است و بهبود مىيابد؛امّا زخمها و جراحاتى كه از ناحيه زبان مىرسد، التيام نمىپذيرد!
اگر جهاد حسينبن على عليه السلام خوب جنگيدن و خوب شهيد شدن بود، جهاد خواهرش خوب تبليغ كردن و خوب سخن گفتن و ابلاغ پيام شهيدان بوده است. اسيران اهل بيت عليهم السلام خصوصاً زينب كبرى (س) در مسير كربلا تا كوفه و از كوفه تا شام و ديگر نقاط، زمينههاى انقلاب و تحوّلى عظيم را ايجاد كردند: افشاگريها، پيامرسانيها، بيدار كردن مردم از خواب غفلت و بيان حقايق، از جمله كارهايى بود كه اسرا خصوصاً زينب (س) توانستند انجام دهند. از ميان تمامى اسيران اقدامات و عملكرد زينب (س) تأثير بسزايى داشت و تحوّلات عظيمى به وجود آورد؛ چرا كه اين مخدّره، از امتيازاتى برخوردار بود كه او را در كارهايش موفّق مىكرد؛ امتيازاتى از قبيل: وقتشناسى، عقل و تدبير، فصاحت و بلاغت، شجاعت و شهامت و...
1.از اشعار منسوب به اميرالمومنين عليه السلام