حواشى شيخ بهاءالدين عاملى و شيخ ابراهيم حرفوشى بر اصول كافى، شش باب از كتاب التوحيد - صفحه 135

در كتابخانه مجلس شوراى اسلامى به شماره 8975 نگهدارى مى‏شود. در اين كتاب، اجازات و فوايد فراوانى آمده و بسيار قابل استفاده است كه همين چند حاشيه كوتاه بر كافى نيز - كه در اينجا آورده شده - از همين مجموعه است. علّامه مجلسى نيز اجازات اين مجموعه را در اجازات بحارالانوار نقل كرده است. ۱
وى كاتب نيز بوده است و كتاب الردّ على سلطان العلماء، تأليف شيخ على‏بن محمّدبن الحسن‏بن زين‏الدين شهيد ثانى كه در پاسخ به اعتراضات سلطان العلماء به الروضة البهيّة نوشته را كتابت كرده است. ۲

1-3) سخنى درباره حاشيه‏

در آغاز اين حاشيه آمده است: «هذا ممّا استفيد من شيخنا بهاء المحقّقين (قدّس سرّه) في أثناء مباحثة الكلينيّ.» و اين اوّلين شاهد است بر اينكه اين حاشيه از شيخ بهايى است و اينكه آيا خود حرفوشى يا عالم ديگرى آن را از شيخ بهايى شنيده، معلوم نيست زيرا وفات حرفوشى - كه سال 1080 است - پنجاه سال پس از وفات شيخ بهايى است. هر چند ممكن است حرفوشى در سنين جوانى، آن را از شيخ شنيده باشد؛ امّا فعل «استُفيد» كه به صورت مجهول آمده است، اين گمان را ضعيف مى‏كند.
شاهد ديگر بر اينكه اين حاشيه از شيخ است، آن است كه حرفوشى از تعبير قال الشيخ (سلّمّه اللَّه) استفاده مى‏كند و در همين كتاب الاجازات - كه دو حاشيه بر دو مطلب فقهى آورده - عبارت «هذه فوائد متفرّقة لشيخنا دام بهاؤه» را ذكر مى‏كند و در پايان آن نيز «ب ه سلّمه اللَّه» آورده كه نشان از اين است كه اين مطلب از شيخ بهايى است.
اين حاشيه از برگ 49 ب تا 53 الف مجموعه است. حاشيه ديگرى در برگهاى 24 ب تا 26 ب وجود دارد و در دو جاى آن نيز همين عبارت الشيخ (سلّمه اللَّه)

1.همان: ج ۱، ص ۱۲۳

2.همان: ج ۱۰، ص ۲۰۰

صفحه از 148