در هدايت، حكمت، معرفت خدا، اثاره عقول با تأكيد بر احاديث و روايات معصومين عليهم السلام پرداخته شده است. اعجاز قرآن با رسالت خاتمالانبياء تناسب دارد و هدف از بعثت ايشان، رساندن بندگان خدا به وجدان كردن خدا، تزكيه، تكميل عقول و تذكّر به علوّ و قدس خداست. در اين مقاله، همچنين انگيزه انحصار وجه اعجاز قرآن در فصاحت و بلاغت، بررسى و راه برون رفت از آن، مراجعه به اهل بيت عليهم السلام و تدبّر در قرآن بيان شده است.
كليدواژهها: اعجاز قرآن / تحدّى قرآن / اصفهانى، ميرزا مهدى/ فصاحت و بلاغت / هدايت قرآن / ويژگيهاى قرآن / كلام خدا/ قرآن-علوم و معارف/ بعثت انبياء/ اعجاز- تناسب با رسالت
1. معناى اعجاز و تحدّى۱
اعجاز يعنى به عجز درآوردن و عاجز كردن. عاجز هم به معنى ضعيف است. (35: ص 604) فيّومى مىنويسد:
عَجَّزَ تعجيزاً: جعلته عاجزاً. (37: ص 394؛ تك. 4: ج 4، ص 323)
تحدّى نيز به معناى هماورد و مبارز طلبيدن است. فراهيدى مىگويد:
فلاناً يتحدّى فلاناً؛ أي: يباريه و ينازعه الغلبة. (35: ص 177)
فلانى با فلانى تحدّى كرد، يعنى: او را به مبارزه طلبيد و براى چيره شدن بر وى با او جنگيد.
البتّه در فرهنگ قرآن و بيان معصومان عليهم السلام به جاى واژه اعجاز، بيشتر واژههاى آيه و بيّنه به كار رفته است. به نظر مىرسد كه لفظ معجزه اصطلاحى است كه بيشتر، متكلّمان به كار بردهاند. البتّه در روايات معدودى لفظ معجزه به چشم مىخورد (27:
1.در اصل مقاله، نصّ كلمات عالمان بزرگ شيعى - به ويژه عبارات آيتاللَّه ميرزا مهدى اصفهانى در رساله چاپ نشده «إعجاز كلام اللَّه المجيد» - عيناً نقل شده بود كه در اينجا، براى رعايت اختصار، به ترجمه آنها اكتفا شد. (ويراستار)
