معارف قرآن باشد كه با معارف همه عالم مخالف است‏^۱... پس واجب است كه تحدّى به آوردن دين فطرى باشد كه براى همگان واضح است؛ دينى كه همه اديان را باطل مى‏كند و با ادراك تمام اشخاص مطابق است؛ حتّى اطفال مميّزى كه به نخستين مرتبه ادراك رسيده‏اند، بدون اينكه نياز به اقامه براهين فلسفى يا مكاشفات عرفانى باشد؛ تا اينكه [ همگان‏] خدا را با [ تذكّر به وسيله آيات و علامات‏] بيابند و خدا را به خود او وجدان كنند. و اين چيزى است كه عقول را متحيّر مى‏سازد و بشر را از آوردن مثل آن عاجز مى‏كند. (6: ص 3 - 4)
پيش از اين بيان شد كه از نظر مرحوم ميرزاى اصفهانى، قرآن، حكمت و هدايت الاهى جديد و مؤسّس اثاره عقول است. به عقيده او، از خود قرآن و نيز از سيره و برنامه تربيتى پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله روشن مى‏شود كه وظيفه رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله هدايت مردم به راه خدا و دعوت به سوى اوست. اين موضوع، مقصود ذاتى و مهم‏ترين امر است؛ زيرا مردم بدون تربيت انبياء - صلوات اللَّه عليهم - تا درجات بى‏انتها، مشرك‏اند. پس به نور عقل، روشن مى‏شود كه وظيفه رسول، رها ساختن بشر از كفر و محروميّت از قرب پروردگار عالميان و جلوگيرى از هلاكت اوست.
پس رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله جهت سوق بشر به راه معرفت، رؤيت، لقاء و وصال پروردگار عالميان، بايد عقول مردم را اثاره كند تا دعوت او را بشنوند و براى سلوك در طريق هدايت و وصول به قرب حق، از او پيروى كنند. بر اين اساس، حضرت خاتم الانبياء صلّى اللَّه عليه و آله - كه خود عقل كلّ و سيّد رسل است - عقولى را كه در واقع، اشعّه‏اى از عقل خود او هستند [ يعنى امامان اهل بيت عليهم السلام‏] بر اريكه حكومت و خلافت الاهى نصب مى‏كند تا [ پس از او] انوار و احكام عقل را بر مردم، اثاره كنند و اين‏گونه، اطاعت‏كنندگان از احكامِ عقول را به رؤيت، وجدان و وصال پروردگار عالميان مى‏رساند تا به نور خداوند متعال [ حقايق را] بنگرند.
رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله از اين طريق: 1. بندگان خدا را تزكيه مى‏كند. 2. كتاب را به ايشان