بازگوكننده آن پيش‏آمد، يا روشنگر قانون مربوط به‏آن باشد. مقصود آنكه، سبب نزول رويدادى بود كه در زمان پيامبر صلّى اللَّه عليه و آله پديد مى‏آمد يا پرسشى بود كه از ايشان مى‏شد؛ پس يك يا چند آيه، از سوى خداى بزرگ، براى پاسخ اين پرسش، يا بيان آنچه بدان رخداد وابسته بود، فرود مى‏آمد.
4- 3) مفسّران شيعه، اغلب از تعبير «شأن نزول»، به‏جاى اصطلاح «سبب نزول» استفاده مى‏كنند. شايد از آن جهت كه از مفهوم سبب، تصوّر الزام و علّيّت پيش نيايد.
4- 4) به‏هرحال، معناى دقيق اسباب نزول را مى‏توان چنين دانست: «جهات و جوانب حادثه يا مسئله‏اى كه زمينه يا مقدّمه نزول آيه يا آياتى بوده‏است.» به بيان ديگر، «ابعاد زمانى، مكانى، موضوعى، وضعيّتى و شخصيّتىِ فضاى نزول» به عنوان «سبب نزول» مورد بررسى قرارمى‏گيرد.

5 . انواع سبب نزول

از آنجاكه عالمان علوم قرآنى، براى تمامى آيات قرآن، سبب نزول نيافته‏اند و فرود بسيارى از آيات و سور را بدون حادثه و مسئله پيش‏آمده پنداشته‏اند، براى كتاب خدا، دو نوع سبب نزول برشمرده‏اند:
5- 1) سبب نزول خاصّ: اين دسته از اسباب نزول، همان حوادث يا مسائل ويژه‏اى‏اند كه زمينه‏ساز يامقدّمه نزول يك يا چند آيه معيّن بوده و فضاى زمانى، مكانى، انسانى و موضوعى فرودآمدن آن آيه يا آيات را تشكيل داده‏اند. ازاين‏رو، به آنها «سبب نزول خاصّ» گفته مى‏شود.
در علوم قرآنى، مبحث «اسباب نزول»، اغلب، درباره اهمّيّت، فايده، ابعاد قابل شناخت، راههاى تشخيص سبب حقيقى و ارزشيابى روايات اسباب نزول خاصّ، به گفت‏وگو مى‏پردازد.
5- 2) سبب نزول عامّ: مقاصد و اهدافى كه نزول تمامى قرآن يا بخش عمده‏اى