گزارشى از جلسات نقد و بررسى كتاب «مكتب در فرآيند تكامل» بخش دوم كتاب‏ - صفحه 157

خلافت امير مؤمنان به تاخير (ارجاء) افتاده است و دو خليفه اوّل را مقدم بر ايشان مى‏دانستند. در اينجا امام مى‏گويند كه خيلى از كسانى كه آمده بودند از اين گروه بودند، نه اينكه هركس در اين تشييع جنازه شركت كند از مرجئه است. مؤلّف مى‏گويد كسانى كه با ابن ابى‏يعفور اختلاف داشتند اين روايت را جعل كرده‏اند. اوّلاً اين نقل چه ارتباطى به ابن ابى‏يعفور دارد؟ آيا مى‏توان بر اين اساس به او نسبت مرجئه داد؟ ثانيا مؤلّف چگونه نتيجه گرفته است كه غلات اين روايت را جعل كرده‏اند؟
در پاورقى 2 صفحه 75 كتاب، ايشان ابان بن تغلب را از افراد شاخص جريان اعتدالى دانسته است. ابان‏بن تغلب فقيه برجسته اى است و امام صادق بسيار به او علاقه داشتند و نزد علماى شيعه هم جليل‏القدر است. نقل قولى را از ابان نقل مى‏كنند و به استناد آن نتيجه مى‏گيرند كه او صرفاً ائمه را علماى ابرار مى‏دانسته است. جريان اين است كه در مجلس ابان فردى مى‏آيد و از او سوال مى‏كند كه چند نفر از اصحاب پيامبر در جنگ جمل و صفين همراه على‏بن ابيطالب عليه السلام شهيد شدند؟ ابان پاسخ مى‏دهد كه تو مى‏خواهى فضل على عليه السلام را از طريق كسانى كه او را تبعيت كرده‏اند بشناسى؟ در حالى كه ما آن افراد را به دليل تبعيتشان از على فاضل مى‏دانيم. سپس ابان مى‏افزايد: شيعه كسى است كه پس از وفات پيامبر به دنبال على‏بن ابيطالب رفته است. امروز هم شيعه كسانى هستند كه به دنبال جعفربن محمّد رفته اند. ( رجال نجاشى ص 12). مؤلّف از اين نقل قول نتيجه گرفته اند كه ابان ساير خصوصيات ائمه را كه در عقائد شيعه مطرح است مثل علم غيب و عصمت، قبول نداشته است. درحالى كه به صرف يك روايت نمى توان درباره اعتقادات يك فرد اظهار نظر كرد. روايات بسيار زيادى از ابان در كتب روايى نقل شده كه اتفاقا اين نظر را رد مى‏كند.
مثلاً يك مورد را اينجا نقل مى‏كنيم: «عن أبان بن تغلب قال سمعت أبا عبداللَّه عليه السلام يقول: قال رسول‏اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله: من أراد ان يحيى حياتى ويموت ميتتى ويدخل جنة ربى جنة

صفحه از 146