نگاهى به تاريخ قرآن‏ - صفحه 32

كرده‏ايم. چهره پيامبر صلى اللَّه عليه و آله از شدت غضب سرخ گرديد و فرمود: همانا امت‏هاى گذشته در اثر اختلافى كه در ميانشان پديد آمد، هلاك شدند. آن‏گاه مطلبى را مخفيانه به على عليه السلام فرمود، على عليه السلام به ما فرمود: رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله به شما فرمان مى‏دهد قرآن را آن‏چنان كه به شما آموخته‏اند بخوانيد.» ۱؛
10. ابىّ نقل مى‏كند: «رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله فرود: اى ابىّ! من قرآن خواندم، به من گفته شد: با يك حرف يا با دو حرف؟ فرشته‏اى كه در پيش من بود گفت: بگو با دو حرف. بعد به من گفته شد: با دو حرف يا با سه حرف؟ باز همان فرشته‏اى كه همراهم بود گفت: بگو با سه حرف. بدين‏گونه سؤال‏ها تكرار شد تا به هفت حرف رسيد، سپس به من گفته شد: قرآن را به هريك از اين حروف بخوانى كفايت مى‏كند؛ اگر خواستى بگويى «سميعاً» يا «عليماً» يا «عزيزاً» يا «حكيماً»، بگو ولى مشروط به اين كه آيه عذاب را با آيه رحمت يا آيه رحمت را با آيه عذاب مخلوط نكنى.» ۲؛ روايات مذكور از جهات زير قابل مناقشه‏اند:
يك. روايات نزول قرآن به حروف هفت‏گانه، با روايت صحيح زراره كه از امام باقر عليه السلام نقل كرده، مخالفت دارند. آن حضرت فرمود: «قرآن يكى است و از طرف خداى يكتا نازل گشته است و اختلاف‏ها از طرف راويان آن پديد آمده است.» ۳؛ فضيل‏بن يسار نيز مى‏گويد: «به امام صادق عليه السلام عرض كردم: مردم مى‏گويند: قرآن به هفت حرف نازل شده است. فرمود: دشمنان خدا دروغ مى‏گويند. قرآن به يك حرف واحد و از پيشگاه خداى واحد فرود آمده است.» ۴؛ مرجع در امور دينى و مذهبى پس از پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله قرآن و اهل‏بيت: هستند؛ زيرا اهل‏بيت عليهم السلام همان كسانى هستند كه خداوند هرگونه آلودگى و رجس و پليدى را از آنان زدود و آنان را پاك و پاكيزه گردانيد. بنابراين رواياتى كه با روايات صحيح منقول از اهل‏بيت عليهم السلام مخالف باشند، هيچ ارزش و اعتبارى نخواهند داشت و ديگر نيازى نيست كه ما در سند اين‏گونه روايات بحث كنيم؛

دو. ميان روايات نزول قرآن به حروف هفت‏گانه تناقض وجود دارد. برخى

1.همان، ص‏۲۳

2.قرطبى، الجامع، ج‏۱، ص‏۳۲ - ۳۳

3.كلينى، الكافى، ج‏۲، ص‏۶۳۰

4.همان‏

صفحه از 53