محسوس آسمان منصرف مى‏سازد. مانند: ساختار جمع آن، سماوات ( = آسمان‏ها)؛ ملكوت آسمان‏ها ^۱؛ غيب آسمان ^۲ ابواب و دروازه‏هاى آسمان ^۳؛ كليدهاى آسمان ^۴«لَهُ مَقاليدُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»^۵؛ جنود و لشكريان آسمان ^۶. اين‏گونه تعابير سبب شده كه برخى مفسران، آسمان را مقام قرب به خداوند متعال، محلّ نزول بركات و مسكن ملائكه كرام معرّفى كنند. ^۷
جمعى از مفسران در تفسير سماء در آيه 5 سوره سجده «يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّماءِ إِلَى الْأَرْضِ ثُمَّ يَعْرُجُ إِلَيْهِ في يَوْمٍ كانَ مِقْدارُهُ أَلْفَ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» سكوت كرده‏اند. برخى نيز آن را به معناى: مقام فرشتگان؛ مقام اسماء حقيقيه متعاليه؛ مقام حضور ارواح مقرب؛ مقام حضور جبرئيل و محل نزول وحى؛ نماد ايمان و معنويت و.... دانسته‏اند. ^۸
در آيه «وَ فِي السَّماءِ رِزْقُكُمْ وَ ما تُوعَدُونَ»^۹ نيز برخى از دانشوران اطلاق معناى لغوى را بر سماء نپذيرفته‏اند. ^۱۰
بديهى است كه انسان، هم از بُعدى جسمانى و مادّى بهره‏مند است و هم از بعدى روحانى و معنوى. او در هر دو بُعد نياز به پرورش و رشد دارد و تبعاً در هر دو نيز محتاج تغذيه و رزق مى‏باشد. چنانكه قرآن مى‏فرمايد: «يا أَيُّهَا النَّاسُ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ هَلْ مِنْ خالِقٍ غَيْرُ اللَّهِ يَرْزُقُكُمْ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ»^۱۱«اى مردم! نعمت خدا را بر (خود) تان ياد كنيد آيا هيچ آفريننده‏اى جز خدا هست كه شما را از آسمان و زمين روزى دهد؟! هيچ معبودى جز او نيست پس چگونه (از حق) بازگردانده مى‏شويد؟!»
بُعد جسمانى او با ارزاق زمينى تغذيه مى‏گردد و بُعد روحانى و معنوى وى با