محروم و درهاى آسمان به رويش بسته شده است؟ آيا واقعاً استعدادهاى معنوى و روحى بشر كاهش يافته و بشريّت از اين نظر تنزّل كرده است؟
اين شبهه از اين پندار پديد آمده كه ارتباط و اتّصال معنوى با غيب را مخصوص پيامبران مى‏داند و لازمه انقطاع نبوّت را بريده شدن هر گونه رابطه معنوى و روحانى ميان جهان غيب و جهان انسان مى‏شمارد.
امّا اين پندار، سخت بى‏اساس است. قرآن كريم نيز ملازمه‏اى ميان اتّصال با غيب و ملكوت و ميان مقام نبوّت قائل نيست، همچنانكه خرق عادت را به تنهايى دليل بر پيامبرى نمى‏شناسد. قرآن كريم افرادى را ياد مى‏كند كه از زندگى معنوى نيرومندى برخوردار بوده‏اند، با فرشتگان همسخن بوده و امور خارق العاده از آنها سر مى‏زده بدون آنكه «نبى» بوده باشند. بهترين مثال، مريم دختر عمران و مادر عيسى مسيح است كه قرآن داستانهاى حيرت‏انگيزى از او نقل كرده است. قرآن درباره مادر موسى نيز مى‏گويد: «ما به او وحى كرديم كه موسى را شير بده و آنگاه كه بر جان او بيم كردى او را به دريا بسپار؛ ما او را حفظ كرده، به تو باز خواهيم گرداند.»^۱
چنانكه مى‏دانيم نه مادر عيسى پيامبر است و نه مادر موسى. حقيقت اين است كه اتّصال به غيب و شهود حقايق ملكوتى، شنيدن سروش غيبى و بالأخره «خبر شدن» از غيب، نبوّت نيست؛ قرآن باب اشراق و الهام را بر روى همه كسانى كه باطن خويش را پاك كنند باز مى‏داند و مى‏فرمايد: «انْ تَتَّقُوا اللَّهَ يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً»^۲«و اگر تقواى الاهى داشته باشيد خدا در جان شما نورى قرار مى‏دهد كه مايه تشخيص و تميز شما باشد.» و نيز فرموده است: «وَ الَّذينَ جاهَدوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا»^۳«آنان كه در راه ما كوشش كنند ما راههاى خود را به آنها مى‏نمايانيم.»^۴
امّا از منظر قرآن، آسمان تنها منبع آگاهى هاى مثبت و فيوض الاهى نيست، بلكه محلّ ارسال رِجز (حالات منفى) نيز هست. در آيه 162 سوره اعراف آمده است: