وجوه و مصاديق واژه‏هاى «ماء» و «سماء» در قرآن‏ - صفحه 68

«فَبَدَّلَ الَّذينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ قَوْلاً غَيْرَ الَّذي قيلَ لَهُمْ فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمْ رِجْزاً مِنَ السَّماءِ بِما كانُوا يَظْلِمُونَ» «و كسانى از ميان آنان كه ستم كرده بودند، سخن را به غير آن (سخنى) كه به آنان گفته شده بود، تغيير دادند پس بخاطر آنكه همواره ستم مى‏كردند، رجزى از آسمان بر آنان فرستاديم.» پيش از اين اشاره شد كه اندوه و حزن، شك و دودلى، بدحالى، فقر و بدبختى، بيمارى، اضطراب، افسردگى، تحير و سرگردانى، احساس پوچى و بى‏هدفى همه از مصاديق «رِجز» بشمار مى‏آيند.

خلاصه و نتيجه‏

1. «ماء» در قرآن به معانى: آب، باران، سيلاب و طوفان، نطفه، شعور و آگاهى (در قالب‏هاى: عامل اوليه و عنصر حياتى در آفرينش؛ پايه ابتناى عرش الاهى و حامل آن؛ شراب بهشتيان و لذت حاصل از دستيابى به معارف ناب، خونابه جهنميان و رنج و سوزش حاصل از آتش حسرت و ندامت، زايل كننده رجز شيطان و مزد استقامت در طريق حق) آمده است.
2. «سماء» در قرآن به معانى: آسمان، جايگاه رفيع، منبع آگاهى‏هاى مثبت و بركات آن، محل نزول رجز آمده است.

منابع و مآخذ

- قرآن كريم
- نهج البلاغه
1. آلوسى، سيد محمود. روح‏المعانى فى تفسير القرآن العظيم. دار الكتب العلميه. بيروت: 1415.
2. ابن‏عربى، محيى‏الدين. تفسير ابن‏عربى. داراحياء التراث العربى. بيروت: 1412.
3. ابن‏منظور، محمّدبن مكرم. لسان العرب. دار صادر، بيروت: 1414.
4. امين، سيده نصرت. مخزن العرفان در تفسير قرآن. نهضت زنان مسلمان. تهران: 1361.
5. بلاغى، سيد عبدالحجت. حجة التفاسير و بلاغ الاكسير. انتشارات حكمت. قم: 1386.
6

صفحه از 68